اعتیاد؛ علت بیش از 55 درصد دادخواست‌های طلاق
برخورداری از رضایت زناشویی در میان زوجین بسیار مهم است و با افزایش رضایت جنسی، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. روابط فرازناشویی، مشکلات اخلاقی، خشونت‌های خانگی و... نشان از عدم رضایت از روابط زناشویی دارد. متأسفانه این موضوع تابو شده است و حتی از آن‌چه که حلال است، به‌درستی استفاده نمی‌شود.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به روند کاهشی ثبت ازدواج در و روند افزایش طلاق در کشور گفت: روند کلی طلاق نسبت به گذشته افزایش یافته است و در مقابل تعداد ازدواج‌ها نیز کاسته شده است. همچنین در حوزه ازدواج با افزایش میانگین سن ازدواج و آمار بالای افراد در سنین ازدواج روبه‌رو هستیم. با توجه به ساختار جمعیتی کشور، حدود 11 میلیون جمعیت جوان در سنین ازدواج وجود دارد.
سید حسن موسوی‌چلک در گفتگو با خبرنگار مهرخانه، با اشاره به افزایش طلاق در دوره عقد و طلاق توافقی و کاهش فاصله زندگی مشترک به 2 و 3 سال، اظهار داشت: آخرین آمار نه‌‌ماهه سال 93 نشان می‌دهد که حدود 12 درصد از افراد مطلقه زیر 20 سال هستند. طبیعتاً تجربه طلاق در این سنین خوشایند نیست و پیامدهای خوبی به دنبال ندارد.
افزایش 53 درصدی زنان سرپرست خانوار در بازه زمانی 5 ساله
وی ادامه داد: افزایش طلاق باعث افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار در کشور شده است؛ به‌گونه‌ای‌که یک میلیون و 200 هزار زن سرپرست خانوار در سرشماری 1375 به بیش از یک میلیون 600 هزار در سال 1385 رسید و متأسفانه این تعداد در سال 1390 به بیش از 2 میلیون و 563 هزار نفر افزایش پیدا کرد. به عبارت دیگر در یک فاصله ده‌ساله (سال 85-75) آمار زنان سرپرست خانوار که بخش عمده آنها به دلیل طلاق بود، 39 درصد تغییرات مثبت داشته است، اما در یک فاصله پنج‌ساله (سال 90-85) این رقم به 53 درصد رسید.
کاهش نرخ ازدواج به ازای طلاق نگران‌کننده است
موسوی‌چلک روند شاخص تعداد ازدواج را به ازای یک طلاق، را نگران‌کننده خواند و افزود: در سال 80 به‌ازای هر طلاق، 12 ازدواج ثبت شده است، اما این رقم درحال حاضر 5 ازدواج به ازای هر طلاق است. در برخی از استان‌ها مانند تهران این آمار کمتر از 3 ازدواج به ازای یک طلاق است. این روند نگران‌کننده است.
موضوع طلاق جزیره‌ای تجزیه و تحلیل نمی‌شود/ حوزه اجتماعی دغدغه اصلی سیاست‌گذاران نیست
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با تأکید بر این‌که هنوز وارد مرحله بحران نشده‌ایم، اظهار داشت: البته این روند بسیار نگران‌کننده است. بخشی از این مشکلات به کلان جامعه برمی‌گردد و نمی‌توان طلاق را جزیره‌ای تجزیه و تحلیل کرد. شرایط کلان کشور به‌گونه‌ایست که حوزه اجتماعی، دغدغه اصلی سیاست‌گذاران نیست. امور اجتماعی همیشه در حاشیه سیاست‌گذاری‌ها قرار دارد. مشکلات جدی در این زمینه وجود دارد و باید در سطح کلان بر این موضوع تمرکز شود.
وی سلامت روانی- اجتماعی را به اندازه سلامت جسم مهم دانست و افزود: سرمایه‌های انسانی و اجتماعی، مهم‌ترین منبع توسعه هر کشوری است و افزایش آسیب‌های اجتماعی، نشان‌دهنده کاهش سرمایه اجتماعی است. افرادی که درگیر آسیب‌های اجتماعی می‌شوند، نمی‌توانند در چرخه توسعه کشور مؤثر و مفید باشند و درواقع گسترش آسیب‌های اجتماعی، هر دو سرمایه انسانی و اجتماعی را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
ضرورت تغییر در سیاست‌گذاری‌ها، پیوست‌های اجتماعی و فرهنگی و ارزیابی اجتماعی برنامه‌ها
موسوی‌چلک برنامه‌ریزی و فعالیت در چندین بخش را برای بهبود وضعیت الزامی دانست و گفت: باید در حوزه سیاست‌گذاری، پیوست‌های اجتماعی و فرهنگی و ارزیابی اجتماعی برنامه‌ها ورود پیدا کرد. علاوه بر آن باید آموزش مهارت‌های زندگی و مهارت‌های مقابله با مشکلات نیز انجام شود. همچنین توسعه مراکز مشاوره و مددکاری اجتماعی، می‌تواند به حل این معضل کمک شایانی کند.
لزوم تمرکز بر افزایش سرمایه و رضایت اجتماعی و تقویت هویت فرهنگی
وی با اشاره به این‌که افزایش شاخص سرمایه اجتماعی به‌راحتی حاصل نمی‌شود، بر توجه به سطح کلان تأکید کرد و افزود: وقتی در جامعه‌ای آگاهی، اعتماد و مشارکت وجود نداشته باشد، پایه‌های حوزه‌های اجتماعی لرزان می‌شود. برای مدیریت طلاق باید بر افزایش سرمایه اجتماعی، رضایت اجتماعی و تقویت هویت فرهنگی تمرکز شود.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با طرح این سؤال که چقدر برای شادی و نشاط افراد کار کرده‌ایم؟، گفت: کشور ما رتبه دوم کشور غمگین جهان را دارد؛ درحالی‌که عراق از پایین رتبه دوم را دارد. در یک پژوهش دیگر در خصوص کشورهای شاد و بانشاط نیز از 157 کشور، ایران رتبه 115 را داراست.
میانگین صحبت اعضای خانواده؛ کمتر از 15 دقیقه در روز
وی ادامه داد: پناه‌بردن به وایبر، اینترنت، ماهواره و ... علی‌رغم حضور بسیاری از افراد در خانواده، به دلیل احساس تنهایی آنها است. میانگین صحبت‌های حضوری و شفاهی خانواده‌ها درباره خودشان، نه مسائل روزمره و مربوط به دیگران، به 15 دقیقه در روز نیز نمی‌رسد.
روابط فرازناشویی، مشکلات اخلاقی و خشونت‌های خانگی به دلیل عدم رضایت جنسی
موسوی‌چلک به اهمیت رضایت جنسی در میان زوجین اشاره کرد و افزود: برخورداری از رضایت زناشویی در میان زوجین بسیار مهم است و با افزایش رضایت جنسی، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. روابط فرازناشویی، مشکلات اخلاقی، خشونت‌های خانگی و... نشان از عدم رضایت از روابط زناشویی دارد. متأسفانه این موضوع تابو شده است و حتی از آن‌چه که حلال است، به‌درستی استفاده نمی‌شود.
کمرنگ‌شدن نقش و جایگاه خانواده و هویت محله‌ای
وی جایگاه خانواده را یکی دیگر از عوامل مؤثر در کاهش این روند دانست و اظهار داشت: در گذشته، تعاملات میان مردم و خانواده‌ها و نقش بزرگان در مدیریت مسایل اجتماعی خانواده و محله، بسیار پررنگ بود؛ درحالی‌که خانواده‌ها دیگر چنین نقشی ندارند و هویت محله‌ای تیز از بین رفته است؛ طبیعتاً در چنین جوامعی، به جای انسجام، شاهد ازهم‌گسیختگی، نارضایتی و فرد‌گرایی هستیم و مسئولیت اجتماعی نیز در آن کمتر است.
طلاق یکی از خروجی‌های مشکلات اجتماعی است/ بیش از 55 درصد دادخواست‌های طلاق به دلیل اعتیاد است
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران اظهار داشت: بسیاری از مؤلفه‌های اجتماعی در جامعه کمتر شده است و عوارض آن در حوزه اجتماعی نمود می‌کند که طلاق یکی از خروجی‌های آن است. طلاق معلول عوامل دیگری‌ست و بخش اندک آن به مسایل اقتصادی برمی‌گردد. بیش از 55 درصد دادخواست‌های طلاق به دلیل اعتیاد است؛ آیا در مبارزه با اعتیاد موفق بوده‌ایم؟!
تحقق امنیت اجتماعی پایدار، با توسعه اجتماعی پایدار امکان‌پذیر است
وی با تأکید بر این‌که جزیره‌ای‌کردن مسئله طلاق غلط است، گفت: باید حوزه اجتماعی در ارتباط با سایر حوزه‌های اقتصاد، فرهنگ، آموزش، سیاست و... به‌طور کامل در نظر گرفته شود. نقش جامعه و تصمیم‌گیری‌ها را نمی‌توان نفی کرد، اما باید در کنار آن، آموزش‌های لازم به خانواده‌ها داده شود؛ در غیر این‌صورت با ادامه این روند، حوزه امنیت اجتماعی با گسترش آسیب‌های اجتماعی درگیر خواهد شد و باید در نظر داشت که امنیت اجتماعی پایدار، با توسعه اجتماعی پایدار تحقق می‌یابد.
