پیوند آسمانی با حلقه مودت و رحمت

تهران- ایرنا- روزنامه کیهان در صفحه گزارش روز نوشت: خوشبختی یعنی آرامش، احساس سعادت و احساس امنیت و کسی خوشبخت است که زندگی زناشویی خود را سرشار از این احساسات ناب و پاک کند. جشن باشکوه و اسراف و زیاده روی کسی را خوشبخت نمی کند، مهریه و جهیزیه هم کسی را خوشبخت نمی کند، بلکه پایبندی به روش شرع است که انسان را خوشبخت و سعادتمند می سازد.

این گزارش که بخش نخست آن در روز یکشنبه یازدهم مرداد 1394 هجری خورشیدی به قلم صدیقه توانا انتشار یافته می افزاید: آرامش، سعادت و امنیت در سایه ایمان داشتن به تشکیل یک زندگی ساده و بی آلایش، اما پر از صداقت، صفا و صمیمیت امکان پذیر است؛ ازدواج یک انتخاب نیست، تصمیمی است با یک سلسله انتخاب که سرنوشت فکری و رفتاری آدمی را در تمامی لایه های آن دستخوش تأثیر و تغییر می کند.

آنهایی که با شتاب، رنگ و لعاب چشم و هم چشمی فصل مهم زندگی را شکل می دهند، باید در انتظار آسیب هایی بنشینند که گاهی تا حد بحرانی بزرگ، سلامت روح و روان را تخریب می کند و از آن همه شور و تمایلی که در ابتدای مسیر جاده زندگی مشترک به همراه آورده بودند، حسرت و اندوه جمع می کند.

گاهی شور جوانی، احساسات ناپایدار، فاصله نسل ها میان فرزندان و والدین، نبود شناخت ها، نداشتن ابزار تشخیص، دوری از تناسب، زمینه هایی می شود که بروز نتیجه های تلخ در این اقدام شیرین را در پی خواهد داشت و نتیجه ازدواج هایی می شود با عمرهای کوتاه. التهاب های همیشگی رنج های مستمر، حسرت و پشیمانی بزرگ و گسست پیوندها.

از روز اول گفتم که...

چند ماهی نیست که از شروع زندگی مشترکشان زیر یک سقف می گذرد که زمزمه های ناسازگاری، گاه و بیگاه از پشت خط تلفن به گوش این و آن و افراد فامیل می رسد.

اما این زمزمه الان دیگر به فریادی بلند تبدیل شده که افراد غریبه هم وارد حریم خصوصی و خانوادگی اش می شوند و در واگن های پرسر و صدای مترو از غرولندهای بی حد و اندازه همسرش مطلع می شوند. زن جوان با صورتی نقاشی شده و ناخن های طراحی شده که اصلا مناسب حضور در یک فضای اجتماعی و عمومی نیست بدون توجه به اینکه در یک مکان عمومی از زندگی خصوصی خود صحبت می کند، به حرف زدنش با موبایل ادامه می دهد و می گوید: «دیکر تحمل متلک های او را ندارم، آن قدر که به من می گوید چی بپوش، چی نپوش، اینجا برو، اینجا نرو، این کارو نکن و... خسته شدم. من که اسیر و برده او نیستم، شوهر نکردم که در قفس زندانی باشم، من هم عقاید خودم را دارم، باید آزاد باشم هر طور که دوست دارم زندگی کنم!»

ازدواج با رسیدن به رشد و تعالی

یک سوال اساسی مدت ها ذهنم را درگیر کرده بود، براستی آیا هدف ما از تشکیل زندگی مشترک، پر کردن خلأهای درونی و بیرون ریختن عقده ها و خواسته های مادی است؟! طبیعی است وقتی دختر و پسر جوانی در ابتدای زندگی مشترک، چاشنی گذشت، ایثار و فداکاری را زیر سقف خانه و وارد حریم خصوصی خود نکنند، سنگ روی سنگ هم بند نمی شود، چه رسد به اینکه دوفرد و با دو ایده و اخلاق مشترک بتوانند با هم روز و شب را سپری نمایند. به اعتقاد کارشناسان مسائل فرهنگی وقتی ازدواج آسان و البته موفقی به فرجام می رسد که شروع خوبی داشته باشد اگر بی محابا هر یک از طرفین در پی تامین خواسته های رنگ و وارنگ دل خود باشند و هر کس ساز خود را کوک کند، بی شک آن زندگی به سرانجام خوبی نخواهد رسید.

منصور پورخلیلی پژوهشگر مسائل فرهنگی و تربیتی در گفت وگو با گزارشگر کیهان با بیان این مقدمه که ازدواج در اسلام تنها یک عقد همانند دیگر قراردادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیست که نوعی بده و بستان و داد و ستد در مورد آن صورت گیرد، خاطرنشان می کند: «در اسلام ازدواج و به تعبیر قرآن و پیامبر اکرم(ص) نکاح یک سنت است. در آموزه های وحیانی اسلام وقتی از سنت سخن می گویند یک مفهوم خاص از آن اراده می شود که شامل سنت های حاکم بر هستی همانند قوانین حاکم بر طبیعت و تشریعات دینی است.»

وی می گوید: «سنت همان شیوه و سیره ای است که پیامبر اعظم(ص) برای تزکیه و تعلیم مکارم اخلاقی در پیش گرفته تا انسان به مقام الهی خود و خلافت خداوندی دست یابد. از این روست که سنت ها در اسلام معنا و مفهوم خاصی پیدا می کند. این که پیامبر(ص) می فرماید: نکاح سنت من است و هر کسی از آن رو برگرداند پس از من نیست، می خواهد به این نکته توجه دهد که نکاح و زناشویی در اسلام یک ادب و رفتار دینی است و به حکم آیه 21 سوره احزاب مومنان باید همه زندگی خودشان را با زندگی پیامبر(ص) تطبیق دهند و از ایشان سر مشق و الگوبرداری کنند؛ زیرا ایشان اسوه حسنه است.»

وی در تکمیل صحبت هایش می گوید: «تاکید بر سنت بودن، ازدواج را از حالت عقد های معمولی و بده و بستان ها خارج می کند؛ زیرا اگر مراد همان ازدواجی باشد که دیگران نیز پیش از آن انجام می دادند، دیگر معنا ندارد که پیامبر(ص) ازدواج را جزو سنت های خود بداند. این که ازدواج سنت پیامبر(ص) می شود به خاطر همان ویژگی هایی است که در اسلام و شریعت پیامبر(ص) برای ازدواج مطرح شده است.

ازدواج یعنی آرامش وسکونت

پورخلیلی در ادامه به بیان ویژگی های این سنت رسول الله(ص) می پردازد و در توضیحات بیشتری می گوید: «از جمله مهم ترین ویژگی های این سنت نکاح در اسلام و سنت پیامبر(ص) این است که در اسلام نکاح بر پایه مودت و رحمت و در جهت کسب سکونت و آرامش انسان صورت می گیرد. پس تنها یک عمل زناشویی و جنسی نیست و دیگر آن که حتی برای توالد و تناسل صرف نیست هر چند که باید آنها نیز مراعات شود تا سنت به تمام صورت گیرد.

وقتی مبانی ازدواج و نکاح در سنت پیامبر(ص) مودت و رحمت و سکونت باشد، دیگر بده و بستان معنایی ندارد و حتی باید گفت که مهریه و صداق مانند آن نیز جایگاه خودش را از دست می هد و بر همین اساس بهترین زن کم مهریه ترین آن ها معرفی می شود؛ زیرا مسئله اقتصاد و مال مطرح نیست.»

از این پژوهشگر می خواهم توضیحاتی در مورد راههای ازدواج آسان ارائه دهد، می گوید: «آسان گیری در همه ابعاد ازدواج نقش اساسی پیدا می کند و شخص از آغاز یعنی خواستگاری تا پایان عمر باید با آسان گیری زندگی را سامان دهد. خانواده ها نیز باید این گونه عمل کنند و روی مسائل مالی کمتر توجه و اهتمام ورزند و نه تنها خانواده ها و حتی حاکم شرع و دولت زمینه و بستر ازدواج را فراهم آورد و در این کار بزرگان پیش قدم شوند، بلکه باید بر اساس آیات قرآنی در مسئله مالی به جای جیب به خزائن رحمت الهی توجه کنند و به امید فضل الهی و غنای او اقدام کنند تا خداوند به فضل خویش آنان را غنی سازد.

این بدان معناست که در اسلام مسائل مالی بسیار کم اهمیت است و همان طوری که گفته شد باید محور زندگی زناشویی بر پایه محبت و مودت و رحمت باشد».

پورخلیلی در ادامه بحث ازدواجهای سهل و آسان به موضوع جهیزیه هم اشاره می کند و در توضیحات خوبی می گوید: البته در اسلام جهیزیه بر گردن داماد است. اما اگر در برخی از مناطق ایران جهیزیه بر گردن عروس گذاشته شده نباید سخت گیری شود، زیرا اولا گردن عروس و خانواده اش نیست؛ زیرا بده و بستان نیست و دیگر این که اصولا مسئولیت های اقتصادی بر گردن مرد است و خداوند او را ستون و قوام خانواده قرار داده است. پس اگر از عروس جهیزیه می خواهند خلاف سنت پیامبر(ص) رفته اند.»

به اعتقاد پورخلیلی باید این سنت غلط ریشه کن شود و مرد باید بکوشد اندک اندک سرمایه زندگی جمع کند تا توقع دختران و پسران نیز افزایش نیابد و فشار اقتصادی تحمیل بر خانواده ها نشود.

این که تنها گفته شود ازدواج و نکاح سنت اسلام و پیامبر است ولی در عمل همان سنت دقیانوسی و تقلیدهای کورکورانه را در پیش گیریم و بخواهیم ازدواج آسان داشته باشیم و از ازدواج اقتصادی بیرون آییم و به ازدواج محبت و مودت و رحمت برسیم باید تغییر ماهوی و کلی در قوانین و سنت های ازدواج پدید آوریم، پس تنها با الگوبرداری از پیامبر(ص) و سنت های ایشان است که می توانیم به ازدواج آسان برسیم وگرنه با این سنت های ایرانی چیزی جز ازدواج سخت نخواهیم داشت.

از هر 2.3 ازدواج در تهران یک طلاق

بر اساس آمار 24 میلیون جوان در کشور داریم که در سال 93، ازدواج بعضی از آنها در سنین 15 سال به بالا ثبت شده است. از این تعداد جوان، 5.3درصد آنها در سال قبل ازدواج کردند، یعنی 740 هزار زوج در سال 93 ازدواج کردند و متاسفانه 95 درصد از جوانانی که می توانند ازدواج کنند، ازدواج نکرده اند.

محمدرضا رستمی معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در گفت وگو با گزارشگر کیهان با ارائه آمار فوق به این نکته اشاره می کند که عدم ازدواج آسان دلایل متعددی دارد که مباحث اقتصادی تنها یکی از این موانع است.

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان با تاکید بر این موضوع که باید یک کار ملی و ریشه ای در این خصوص صورت گیرد، اضافه می کند: «به ازای هر 4/4 ازدواج یک طلاق داریم و جالب است بدانید که میزان طلاق در استان سیستان و بلوچستان که مشکلات اقتصادی و نارسایی هایی وجود دارد، 15 به یک است، اما در تهران از 3/2 ازدواج یک طلاق رخ می دهد.»

به او می گویم علت اینکه 95 درصد جوانان طبق گفته خود شما ازدواج نمی کنند چیست و وزارت ورزش و جوانان چه اقداماتی جهت ازدواج آسان جوانان انجام داده است؟

رستمی در پاسخ به این سوالم با اشاره به اینکه در حال حاضر برند ازدواج شکسته شده است می گوید: «ما نیاز داریم کار فرهنگی در حوزه ازدواج و خانواده انجام دهیم. همچنین نیاز به یک بانک اطلاعات در مورد وضعیت جوانان داریم، متاسفانه الان نمی دانیم جوانان ما کجا هستند، چه می کنند، چه علایقی دارند، از چه پرهیز می کنند و به چه گرایش دارند و 24 ساعت جوان چگونه می گذرد؟ در این موارد آمار دقیقی نیست و نظام جامع اطلاعاتی در کشور وجود ندارد.»

به او می گویم چه اقداماتی برای رفع این مشکل از سوی وزارت ورزش و جوانان صورت گرفته است؟ رستمی می گوید: «ما دو کار در این زمینه انجام داده ایم، طرح مطالعات ملی مصرف جوانان را انجام دادیم و امیدواریم تا پایان سال جاری آغاز شود. در این پروژه بر اساس طرح ملی، نسخه های شهری، استانی و ملی برای بخش های مدنی و اجتماعی جوانان می پیچیم که چه اقداماتی باید انجام دهند که بهتر باشد. همچنین پورتال اوقات فراغت است که به زودی در شهرکرد افتتاح می شود. بر این اساس تمامی فرصت های فراغتی در کشور بررسی و در اختیار جوانان قرار می گیرد.»

از معاون ساماندهی امور جوانان در خصوص راهکارهای ازدواج آسان سوال می کنم، می گوید: «در بحث ازدواج آسان توانمندسازی جوانان را در قبل، حین و پس از ازدواج در دستور کار داریم و جزو اولویت های کاری ما قرار دارد و در سطوح مختلف برنامه توانمندسازی را داریم. مهارت های ازدواج هم دیگر اولویت کاری ماست و به این سمت پیش می رویم که جامعه جوان ما برای شکل گرفتن زندگی شخصی اش نیاز به مهارت دارد و باید با آموزش های لازم این مهارت ها ایجاد شود.»

همکاری با مجمع ملی خیرین ازدواج

وی همکاری معاونت ساماندهی جوانان با مجمع خیرین ملی ازدواج را از دیگر راهکارهای ازدواج آسان برمی شمرد و در تکمیل صحبت هایش می گوید: «تامین نیازهای اقتصادی و مالی که جهیزیه هم جزیی از آن می باشد، در کنار آموزش و توانمندسازی زوج های جوان و علاوه بر آن کارهای فرهنگی و ترویج ارزش های ازدواج از طریق خانواده نیز جزو اولویت های کاری مجمع خیرین ملی ازدواج است که ما هم همکاری همه جانبه خود را با این مجمع خواهیم داشت و به توافق رسیدیم تا این فعالیت ها در سطح ملی انجام شود.»

رستمی می گوید: « امیدواریم از دو مسیر یا بخش خصوصی هم واردکار شویم، اتاق اصناف ایران و نظام بانکی و بخش خصوصی این دو مسیر هستند که امید است بتوانیم اقدام و تجهیزات زندگی مشترک را از طریق اصناف با تخفیف ویژه در اختیار جوانان قرار دهیم. همچنین خرید اعتبار 10 میلیون تومانی برای زوج های جوان با سود 4 درصد هم در دستور کار قرار دارد. همچنین در پی تامین چند برنامه دیگر اقتصادی هم هستیم که بانک حامی جوانان و بیمه های حامی نیز جزو آن برنامه ها است...»

در مورد بیمه حامی از او می پرسم، می گوید: «این بیمه در 4 حوزه وارد همکاری می شود که ان شاءالله در پایان مرداد ماه از این بیمه رونمایی می شود و تمامی بیمه های موجود در کشور با تخفیف ویژه به جامعه 14 تا 29 سال خدمات خواهد داد.»

راه حل مجازی دولت برای افزایش نرخ ازدواج

به گزارش گرداب به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، دنیای امروز، دنیای تکنولوژی و فن آوری اطلاعات است و در واقع در عصر حاضر مرزها و دوری مکانی نمی تواند مانع ارتباط برقرار کردن افراد شود. به همین دلیل است که یکی از راه‌هایی که در نگاه نخست به عنوان راه همسریابی و دوست‌یابی تلقی می‌شود استفاده از اینترنت است و این در حالی است که به گفته بسیاری از کارشناسان اجتماعی، فضای سایبری نمی‌تواند فضای قابل اعتماد و مناسب برای پیدا کردن یک همسر مناسب و شریک دائمی باشد. 

این در حالی است که فضا به گونه ای است که این نوع آشنایی ها  برای جوان امروز که زندگیش با اینترنت و تلفن همراه اجین شده،به نوعی می توان گفت غیر قابل اجتناب است و به نظر می رسد چه این آشنایی ها خوب باشد و چه بد باید بتوان  آن را مدیریت کرد تا خطر آسیب رسانی آن کمتر و کمتر شود.

در واقع می توان گفت،  ازدواج اینترنتی در ایران  از سه تا چهار سال قبل با عنوان دوست‌یابی اینترنتی سر زبانها افتاد و جوانانی بودند و هستند که ساعت‌ها و به طور متناوب روزها و ماه‌ها برای همسر مناسبی پای اینترنت می‌نشستند و می نشینند، اما در هر حال سایت‌های همسریابی مدل‌هایی در کشور دارد که غیر قانونی فعالیت و عضویت دارند و پلیس فتا نیز بارها در خصوص این سایت ها و کلاهبرداری ها و سوء استفاده هایی که صورت گرفته هشدار داده است. 

به این ترتیب به نظر می‌رسد دولتی‌ها فهمیده‌اند که انواع دوستی‌های قبل از ازدواج و پیدایش فضای مجازی روز به روزعامل پوست اندازی نسل قبلی و پیدایش نسلی شد که به دنبال همسر آینده خود در دنیای مجازی می گردند و باید برای این امر چاره ای اندیشید.به همین دلیل است که خبر از بازگشایی سایت همسریابی مجاز داده اند تا بتوانند این مساله را مدیریت کنند.

هرچند پیش از این،  معاون وقت ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان از مخالفان سرسخت سایت‌های همسریابی بود و درباره فعالیت غیرقانونی بیش از ۳۰۰ سایت غیرقانونی همسریابی هشدار می‌داد اما این وزارتخانه هم در برابر پدیده همسریابی مجازی تسلیم شده و دی ماه سال گذشته اعلام کرد می‌خواهد بخت بیش از ۱۱ میلیون جوان دم‌بخت را با کلید سایت همسریابی باز کند و با این سایت سالانه ۱۰۰ هزار جوان را به خانه بخت بفرستد.

سایت های همسریابی مجاز کدامند؟

حالا دبیر شورای فرهنگی عمومی کشور اعلام کرده: «سایت‌های همسریابی سامان پیدا می‌کند.» این در حالی است که سه ماه از افتتاح سایت رسمی همسریابی دولتی گذشته است. 

حسین شاهمرادی، در حالی این مطلب را بیان کرد که ۲۵ خرداد ماه امسال سایت این موسسه به عنوان سایت ملی همسان‌گزاینی و جانشین تمام سایت‌های دیگر با حضور مسئولان وزارت ورزش و جوانان آغاز به کار کرد. وی گفت: سایت‌های همسریابی برخی با مجوز و برخی بدون مجوز مشغول فعالیت هستند و تنها برخی از سایت‌های همسان‌گزینی فعالیت مناسبی دارند. 

شاهمرادی افزود: از دید شورای فرهنگ عمومی کشور سایت همسان‌گزینی که متعلق به موسسه تبیان است مورد تایید است.

 ۱۱۰ سال زمان برای ازدواج ۱۱ میلیون جوان

در هر حال نیاز به وجود سایت های همسریابی در حالی احساس می شود که جمعیت جوان در مسیر زندگی با موانع متعددی مواجهند و همین موانع موجب شده است همچنان ازدواج در سراشیبی سقوط حرکت کند. گواهی این ادعا آماری است که مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال می‌دهد. بر این اساس در ۶ماهه دوم سال گذشته در مجموع ۵۳۸ هزار و ۷۷۶ مورد ازدواج در کشور به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۷ درصد کاهش یافته است.

به گفته محمدتقی حسن‌زاده، سرپرست مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت جوانان براساس آخرین سرشماری، جمعیت جوان کشور که بین سنین ۱۵ تا ۲۹ سال تعریف شده‌، ۲۳میلیون و۶۹۴ هزار و ۱۹۴ نفر است.

بنا به تاکید گلزاری از این تعداد ۱۱ میلیون جوان مجرد در سن ازدواج بالای ۲۰ سال در کشور داریم که به دلایل متعدد از جمله بی‌انگیزگی به ازدواج و مشکلات اقتصادی رغبتی به ازدواج ندارند.

خرداد ماه امسال معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره این سایت همسرگزینی گفته بود: این سایت توسط موسسه تبیان ایجاد می‌شود و دختران و پسران در این سایت ثبت‌نام نمی‌کنند بلکه واسطه‌هایی که دو نفر را برای هم در نظر دارند، در این سایت ثبت‌نام می‌کنند و مشاوره می‌گیرند که این افراد را به هم برسانند.

با وجود این با پیش‌بینی ازدواج سالی ۱۰۰ هزار جوان از طریق این سایت و با عنایت به ۱۱ میلیون جوان دم بخت با یک دو-دوتا چهارتای ساده می‌توان دریافت اگر بخواهیم برای ازدواج جوانان به این سایت دل ببندیم ۱۱۰ سال طول می‌کشد تا همه ۱۱میلیون جوان سر و سامان بگیرند. این در حالی است که سنگ‌های متعددی مسیر ازدواج جوانان را ناهموار می‌کند که مشکلات مالی، بیکاری، نداشتن مسکن و … از عمده ترین آنهاست و به نظر می رسد این مشکلات با راه اندازی سایت های همسریابی حل نخواهد شد.

مشکلات اقتصادی و نیافتن همسر دلخواه مهمترین دلایل جوانان برای عدم ازدواج

مشاور وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی، مشکلات اقتصادی ازسوی مردان و نیافتن همسر دلخواه را ازسوی بانوان از مهم ترین موانع اعلامی جوانان درامرازدواج اعلام کرد.

محمود گلزاری روز دوشنبه در نشست خبری مسوولان موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان و مسوولان شورای فرهنگ عمومی کشور گفت: براساس تحقیقی که در سال 92 خاتمه یافته است مردان مشکلات اقتصادی، مشکلات فرهنگی، مسایل روانشناختی را از مهم ترین موانع ازدواجشان اعلام کرده اند.

وی در ادامه افزود: در این امر زنان نیافتن همسر دلخواه، مشکلات اقتصادی، مشکلات فرهنگی جامعه را از موانع ازدواجشان اعلام کردند.

وی با بیان این که جامعه آماری این تحقیق سه هزار نفر بوده است گفت: جوانان 18 تا 34 ساله در این تحقیق شرکت کرده اند.

وی در ادامه نیافتن همسر دلخواه را یکی از موارد مشترک موانع ازدواج برای زنان و مردان اعلام کرد.

گلزای در ادامه گفت: اخذ آزمون های روانشاختی از دو طرف پیش از امر ازدواج و در فرایند معرفی زوجین به یکدیگر می تواند شانس انتخاب گزینه بهترین را برای دو طرف ایجاد کند.

وی که در نشست مربوط به سایت همسان گزینی تبیان سخن می گفت، درباره این سایت گفت: مشاوره های روانشناسی که در فرایند انتخاب زوجین از سوی مشاوران خبره وجود دارد بهترین انتخاب را میسر می کند.

معاون پیشین ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان افزود: پس از معرفی و گرفتن آزمون های روانشاختی ابتدایی دو طرف به مراکز مشاوره ای که مورد تایید هستند ارجاع داده می شوند.

سایت همسان گزینی تبیان 25 خرداد ماه با حضور گلزاری به عنوان معاون وزیر ورزش و جوانان در سطح ملی آغاز به کار کرد و نخستین سایت همسان گزینی در سطح ملی معرفی شد.

ازدواج در سیستم اسلامی یعنی از محدودیت به آزادی رسیدن

فاطمه شجائیان مدرس حوزه علمیه خواهران سمنان در گقتگو با خبرنگار اجتماهی مرآت نیوز ازدواج را راهی دانست  که از طریق آن نیازهای عاطفی و غرایز جنسی افراد به صورت مشروع ارضاء و برآورده می گردد.

به گفته وی ازدواج از نقطه نظر اخلاقی، علمی و اجتماعی بسیار با اهمیت است و در تمام جوامه اسلامی با دیده ی احترام و تحسین به ازدواج توجه شده است و دارای فواید فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و .. می باشد

شجائیان با اشاره به اینکه عدم اقدام به ازدواج در سنین جوانی موجب پیدایش مشکلات فروان است گفت: بلکه عوارض روحی و روانی بسیاری  را نیز به دنبال دارد

وی بالا رفتن سن ازدواج را یکی ا ز مشکلات و مسائل اساسی در جامعه  امروزی ما دانست و افزود: در ایران طبق آمارهای که اعلام شده است سن ازدواج به مرور زمان در حال افزایش است .

مدرس حوزه علمیه خواهران سمنان تفکری بوجود آمده غلط در ذهن جوانان رایکی از عوامل افزایش بالا رفتن سن ازدواج دانست و افزود: باورها و بینشها و نگرشهای غلطی که از ازدواج در ذهن جوانان شکل گرفته است سبب گردیده تا جوانان ما از بحث ازدواج دوری کنند.

شجائیان تغییر طرز تفکر جوانان نسبت به ازدواج را مهم ترین اقدام در این زمینه دانست و بیان کرد: در اسلام نسبت به بحث ازدواج هم در قرآن و هم در روایات تاکید بسیار شده است ولی متاسفانه عملا در جامعه ما با مرور زمان این مسئله تغییر پیدا کرده است.

مدرس حوزه علمیه خواهران سمنان به مباحث مطرح شده در کتاب زن در اسلام شهید مطهری رحمه الله علیه اشاره کرد و عنوان کرد: تعریف ازدواج در سیستم اسلامی با سیستم غربی تفاوت دارد.

به گفته وی در سیستم غربی ازدواج از آزادی به محدویت رسیدن است ولذا جوان غربی تمایل چندانی  به ازدواج کردن ندارند ولی در سیستم اسلامی ازدواج از محدودیت به آزادی رسیدن است پس طبیعتا جوان ما باید نسبت به این مسئله رغبت بیشتری نشان دهد.

شجائیان وجود عوامل گوناگون  فرهنگی ،اجتماعی و اقتصادی را در بالا رفتا سن ازدواج مهم دانست و افزود:از بین این عوامل عامل فرهنگی بیشترین تاثیر گداری را دارا می باشد که ناشی از  اعتقادات و طرز تفکر انسان است و جوان بر اسا س آن تصمیم می گیرد که چه طورکرده وزندگی کند.

مدرس حوزه علمیه خواهران سمنان جایگزین شدن ارزش های مادی به جای ارزش های معنوی را از جمله مهم ترین عوامل فرهنگی عنوان کرد و افزود: باید  نگاه انسان به بحث ازدواج یک نگاه معنوی باشد نه مادی.

 به گفته وی ازدواج کسب فضایل انسانی و معنوی است نه فراهم کردن زندگی مادی، تجمل گرایی و پرداختن  به ظواهر زندگی .

شجائیان عوامل اقتصادی را یکی از عوامل مد نظر جوانان برای دوری از ازدواج برشمرد و گفت: یکی از عوامل مهمی که جوانان به ان اشاره می کنند بحث اقتصادی  است در حالی که بسیاری از جوانان نیز این عامل را مهم ندانسته و باوجود مشکلات اقتصادی  تصمیم به ازدواج گرفته هر چند ممکن است  بخواهند با مشکلات اقتصادی هم دست و پنجه نرم کنند.

شجائیان دور شدن ار ارزش های معنوی و گرایش پیدا کردن به ارزش های مادی را نه تنها در بحث ازدواج بلکه در خیلی از مسائل تاثیر گذار  ومهم دانست.

شجائیان بالا بودن امار طلاق در کشور را از جمله عوامل اجتماعی تاثیر گذار بر بالا رفتن سن ازدواج عنوان کرد و افزود :در جامعه اسلامی زمانی که امار طلاق روز به روز در حال افزایش باشد بسیار دردناک است و همین امر نیز جوان را نسبت به بحث ازدواج دلزده و دلسرد می کند

 

وی اعتیاد، بی بند و باری ،دخالت اطرافیان در زندگی و همه مسائلی که باعث می شود زندگی خوبی شکل نگیرد را از دیگر عوامل اجتماعی در بالا رفتن سن ازدواج در جوانان عنوان کرد.

مدرس حوزه علمیه خواهران سمنان رغبت بیش اندازه دختران به پسران برای تحصیل و ورود به دانشگاهها را از دیگر عوامل اجتماعی بالا رفتن سن ازدواج دانست و افزود: کسب مدارک تحصیلی بالاتوسط دختران در  مقایسه با پسران که به دلیل بحث سربازی کمتر وارد دانشگاهها شده سبب شده ار لحاظ مدارک دانشگاهی پسران پایین تر از دختران باشد و دختران نیز حاضر نیستند با پسری که مدرک دانشگاهی پایین تری نسبت به خودشان دارند ازدواج کننند.

شجائیان با اشاره گاهی نگاه دختران به بحث ازدواج نگاه اقتصادی است و ازدواج را با به عنوان تکیه گاه اقتصادی در نظر می گیرد گفت:وقتی دختران  به اشتغال و کار مشغول گردید و توان اقتصادی خوبی را به دست می  آورد و به نوعی استقلال اقتصادی کسب می کنند دیگرنیازی به ازدواج در خود نمی بینند ورغبت چندانی به ازدواج هم ندارد.

وی ترس از دست دادن شغل با ازدواج کردن را یکی دیگر از دلایل عدم ازدواج در دختران برشمرد.

شجائیان تغییر نگرش ، بینش وزیر  ساخت های فکری جوانان نسبت به ازواج را بسیار مهم دانست و خاطر نشان کرد: متصدیان امر در جامعه باید نسبت به این عوامل آگاعی کامل کسب کرده و جوانان را در این زمینه هدایت و راهنمایی کنند تا کمتر شاهد این گونه آسیب های اجنماعی در جامعه باشیم.

 

 

 

 

 

 

ابلاغ شرایط پرداخت وام ازدواج 200 میلیون ریالی

قم نیوز: همچنین هر یک از زوجین مشمول دریافت وام ازدواج مطابق شرایط عمومی اعلام شده در سامانه که به جای دریافت وام قرض الحسنه ازدواج به صورت نقدی، متقاضی اخذ تسهیلات کالایی از فروشنده می باشند، می توانند از این امکان استفاده کنند.

به گزارش قم نیوز، بر اساس تبصره ۲۶ قانون بودجه سال ۹۴، زوجهای مشمول دریافت وام ازدواج می توانند به جای دریافت وام به صورت نقدی، از تسهیلات فروش اقساطی استفاده کنند. سقف تسهیلات فروش اقساطی که بانکها به موجب این تبصره مکلف به تضمین پرداخت اقساط آن هستند در سال ۱۳۹۴ برای هر یک از زوجین ۱۰۰ میلیون ریال است.

بر این اساس، طی روزهای گذشته، هیئت دولت پیشنهاد مشترک بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت، آیین نامه اجرایی تبصره یادشده را تصویب کرد.

در این آیین نامه با تاکید بر اینکه تسهیلات فروش اقساطی به زوج های جوان شامل کالاهای ساخت داخل که فهرست آن توسط وزارت صنعت اعلام می شود، خواهد بود، تاکید شده است که تولیدکنندگان و فروشندگان مورد تأیید این وزارتخانه که عرضه کننده کالاهای با دوام داخلی بوده و براساس قرارداد متقاضی نسبت به فروش کالاهای مزبور به متقاضی اقدام می کنند، بر اساس ضوابط مشخص تعیین خواهند شد.

همچنین هر یک از زوجین مشمول دریافت وام ازدواج مطابق شرایط عمومی اعلام شده در سامانه که به جای دریافت وام قرض الحسنه ازدواج به صورت نقدی، متقاضی اخذ تسهیلات کالایی از فروشنده می باشند، می توانند از این امکان استفاده کنند.

بر اساس بخش دیگری از مصوبه هیئت دولت، قیمت کالای با دوام داخلی و شرایط تسهیلات اعطایی به تفکیک هر یک از کالاها، توسط وزارت و همراه با فهرست فروشندگان مایل به شرکت در طرح موضوع این آیین نامه و نام بانکهای عامل هر یک از فروشندگان را از طریق پایگاه اطلاع رسانی وزارت صنعت، برای آگاهی عموم منتشر می شود.

زوج های متقاضی نیز موظف هستند با مراجعه به فروشنده پس از انتخاب کالا نسبت به اخذ پیش فاکتور حاوی مشخصات کالا، قیمت فروش کالا، شرایط و مدت بازپرداخت تسهیلات کالایی اقدام و آن را به بانک مربوط ارایه کنند. بانک عامل نیز پس از دریافت نسخه‏ای از پیش فاکتور از متقاضی، مطابق مفاد قرارداد عاملیت، نسبت به اخذ تضامین کافی و معتبر از متقاضی و انعقاد قرارداد ایفای تعهد در سررسید با وی اقدام می کند.

بر اساس دستور دولت، درج شرطی مبنی بر اخذ وجه التزام تأخیر تأدیه دین به میزان حداکثر نرخ سود عقود غیرمشارکتی به علاوه ۶ درصد به صورت شرط ضمن عقد در قرارداد موضوع این ماده الزامی است و نرخ کارمزد موضوع قرارداد عاملیت منعقده بین عامل و فروشنده توسط شورای پول و اعتبار تعیین خواهد شد. کارمزد اشاره شده توسط فروشنده و هنگام انعقاد قرارداد ایفای تعهد در سررسید بین بانک عامل و متقاضی پرداخت می شود.

ترغیب جوانان به ازدواج با پرداخت وام های بدون بهره توسط دولت

دولت نقش مهمی در ایجاد شور و نشاط در قشر جوان دارد و مسئولین می‌توانند با حل مشکل اشتغال و تسهیل در امور ازدواج جوانان سبب ایجاد نشاط در جامعه شوند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به گزارش خبرنگار اجتماعی شاخص، نظر اکثر شهروندان در ازدواج، مشروط به انتخاب درست و داشتن شغل مناسب برای امرار معاش است  که این امر مسئولیت دولت را در به وجود آوردن فضاهایی برای کسب شناخت درست برای جوانان و ایجاد شغل در راستای فراهم سازی بستری جهت ازدواج جوانان با تخصیص وام‌های بدون بهره و حمایت‌های تشویقی دوچندان می‌کند.

با توجه به تهیه یک گزارش مردمی در رابطه با مقوله شادی بارزترین نتیجه مقوله شادی‌های مردمی برای افراد مجرد ازدواج است که آمار ۹۶/۶ درصد افراد رای موافق با این امر را داشتند.

 آمار ۵/۲ درصدی برای سیگار و قلیان، ۹/۹ درصدی برای روان‌گردان‌ها و ۹/۹ درصدی برای مشروبات الکلی حاصل تحقیقات است که نشان از ضعف جامعه در شناخت شادی‌های لحظه‌ای و کاذب می‌رساند.

همچنین با توجه به نظرات مردمی جامعه آماری  ۵۳/۳ درصدی از این افراد سوق جوانان را به سمت مواد مخدر از شادی‌های کاذب دانسته و این نشان دهنده موفقیت نسبی دولت در اطلاع رسانی به جامعه در مورد آثار زیانبار مواد مخدر است که بازخورد کمتری نسبت به دیگر شادی‌های کاذب دارد.

برای نمونه رای ۳۳/۳درصدی از نظر مردم به فیلم و آهنگ‌های مبتذل به عنوان شادی کاذب بود که علی‌رغم اطلاع از زیان‌های جسمی و روحی، روانی باز به آن روی می‌آوردند.

ازجمله زیان‌های تماشای فیلم و آهنگ‌های مبتذل می‌توان به تاثیر فیزیولوژیک در سلامت جنسی، تضعیف انسانیت، از بین رفتن عفت عمومی و اجتماعی در دراز مدت، تاثیر منفی در حافظه، احساس شرم و گناه، تاثیر بر روابط جنسی، انزوا و کاهش روابط اجتماعی، تنزل شخصیت، آسیب جسمی، پرخاشگری، افسردگی، تاثیر منفی در زندگی زناشویی و … را نام برد.

رویکرد دیگری که از شادی‌های کاذب در این جامعه آماری به دست آمد رویکردی تربیتی بود که ۳۳/۶ درصد از این جامعه آماری را به خود اختصاص داده بود و این موضوع نشان دهنده ناآگاهی این افراد به مسائل تربیتی و بی‌توجهی به این مسائل درجامعه است که با اطلاع رسانی جامع می‌توان برای بهبود در وضع تعلیم و تربیت و ایجاد زمینه‌های آن در خانواده و مدرسه از طریق برنامه‌های تلوزیونی، رادیویی  مجله‌ها و کتابهایی در این زمینه اقدام کرد.

محمد رضا محقق کارشناس فرهنگی استان قزوین در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شاخص، گفت: شادی به لحاظ لغوی به معنای خوشحالی، تبسم و شادی ظاهری است؛ اگر بخواهیم شادی را فراتر از تعریف ظاهری توضیح دهیم باید عنوان کرد شادی اگر برگرفته از درون انسان باشد و به آرامش درونی منتهی شود شادی مثبت محسوب می‌شود؛ در غیر این صورت دچار غم یا شادی لحظه‌ای خواهیم بود

این مسئول تصریح کرد: شادی کاذب شامل شاخصه‌هایی است که انسان را از فطرت خداجویش دور می‌کند و او را با غم و شادی‌های لحظه‌ای همراه می‌سازد.

محقق با اشاره به بعضی از هیجان های کاذب در برخی از رشته های ورزشی، گفت: شادی که از حد اعتدال فراتر رود شادی کاذب محسوب شده و به دنبال آن با  مشکلات و معضلات اجتماعی روبرو می‌شویم.

وی با تاکید بر حل مشکلات جوانان درخصوص ازدواج، خاطرنشان کرد: دولت نقش مهمی در ایجاد شور و نشاط در قشر جوان دارد و مسئولین می‌توانند با حل مشکل اشتغال و تسهیل در امور ازدواج جوانان سبب ایجاد نشاط در جامعه شوند.

فرزاد افشاری از دیگر کارشناسان فرهنگی استان در گفت‌وگو با خبرنگار شاخص، با بیان اینکه حد و مرز شادی باید مشخص باشد، افزود: رعایت اعتدال در همه امور برای بهتر نشان دادن آن الزامی است و بهتر است شادی‌ها با رعایت اصل شئونات اخلاقی همراه باشد.

این مسئول در ادامه تاکید کرد: بعضی از افراد فکر می‌کنند که اشخاص مذهبی شاد نیستند؛ اما من برخلاف آنها شاهد شادی و نشاط این افراد هستم.

 افشاری اظهار کرد: شادی کاذب شامل اقداماتی است که حد و مرزها را شکسته و ارزش ها را به ضد ارزش تغییر می‌دهد؛ استفاده جوانان از قرص‌های روان‌گردان نمونه‌ای از انواع شادی کاذب است چرا که هم برای خود فرد و هم در جامعه آثار مخربی را به دنبال دارد.

این مدرس و حافظ قرآن خاطر نشان کرد: برای اینکه جوانان به سمت فیلم‌های مبتذل کشیده نشوند دولت باید اقداماتی جهت اشتغال و ازدواج آنان انجام دهد و همچنین با ایجاد و افزایش فضاهای علمی، فرهنگی و ورزشی به شادی جمعیت جوان را تامین کند.

برآورد کلیدی و شاخص این گزارش مردمی بیشتر تاکید بر ایجاد اشتغال برای جوانان است که از دولت انتظار ایجاد زمینه‌های اشتغال را دارند تا با تحقق یافتن ازدواج این قشر کمتر به سمت شادی‌های کاذب و نافرجام روی آورند.

 در نظر گرفتن زنگ داستان خوانی در زمینه‌های تربیتی درمقطع تحصیلی راهنمایی و ایجاد زمینه فعالیت‌های علمی و فرهنگی نیز می‌تواند تاثیر مثبتی در رویکرد تربیتی برای نوجوانان و جوانان داشته باشد.

ایجاد سالن‌های ورزشی، برگزاری جشن‌های مذهبی جمعی، ایجاد فضاهای سبز، برگزاری کنسرت‌های کنترل شده نیز می‌تواند برای جوانان سرگرم‌کننده باشد چه بسا با حصول شادی از طریقی که خود جوانان خواستار آن هستند موجب تعادل روحی، نشاط و انگیزه و امید به زندگی ،ابتکار و خلاقیت در امور اجتماعی و پویایی جامعه می‌شود.

دانستنی های حقوقی برای دوران نامزدی

خواستگاری ازامورمستحب وازجمله مقدمات ازدواج وتشکیل خانواده است که معمولا ازسوی مرد انجام می شود ودرقرآن کریم ازآن با عنوان«خِطبَه النساء»تعبیرشده است .این تعبیربه خوبی بیان می کند که خواستگاری ازسوی مرد انجام می شود.شهید مطهری هم درکتاب «نظام حقوقی زن دراسلام» با بیان این که ازقدیم الایام مردان به عنوان خواستگارنزدزنان می رفته اند، این امر را از بزرگ ترین عوامل حفظ حیثیت واحترام زن می شمارد و می افزاید:«طبیعت ،مرد را مظهرطلب وعشق وتقاضا آفریده است وزن را مظهرمطلوب بودن ومعشوق بودن.»

خواستگاری درقانون مدنی

برپایه همین مبنای طبیعی است که قانون مدنی ،بحث خواستگاری مرد اززن را مطرح ودرماده 1034 تصریح می کند:«هرزنی را که خالی ازموانع نکاح باشد می توان خواستگاری نمود». چنان که دراین ماده ذکرشده است ، مرد اززن خواستگاری می کند ونه بالعکس ،هرچند خواستگاری زن ازمرد نیزمنعی ندارد .قرآن کریم هم ازپیشنهاد حضرت شعیب(ع) به حضرت موسی (ع) برای تزویج دخترش به وی سخن به میان می آورد وازقول حضرت شعیب(ع) می فرماید:« قَالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنکِحَکَ إِحْدَى ابْنَتَیَّ؛ [شعیب] گفت من مى‌خواهم یکى از این دو دختر خود را [که مشاهده مى‌کنى] به نکاح تو در آورم...»(قصص/27).

در تفسیر نمونه با استناد به این آیه شریفه آمده است: «از این داستان استفاده مى شود آنچه امروز در میان ما رایج شده که پیشنهاد پدر و کـسـان دخـتـر را در مورد ازدواج با پسر عیب مى دانند درست نیست ، هیچ مانعى ندارد کسان دخـتـر شـخـصـى را کـه لایـق هـمسرى فرزندشان مى دانند، پیدا کنند و به او پیشنهاد دهند هـمـان گـونـه که شعیب چنین کرد، و در حالات بعضى از بزرگان اسلام نظیر آن دیده شده است .»

بنابراین درقانون مدنی، «خواستگاری» مورد پذیرش قرارگرفته و درفقه نیزبه عنوان مقدمه ازدواج یک امرمستحب به شمارآمده است. البته درفقه موضوع خواستگاری اززنی که درعده وفات به سرمی برد و یا تازه طلاق گرفته است ،مورد بحث وبررسی قرارگرفته واحکام آن بیان شده است .به عبارتی، « موانع نکاح »که درماده 1034به آن اشاره شده ، درفقه به تفصیل ،بررسی شده است.

از خواستگاری تا نامزدی

درقانون مدنی ،سخنی از«نامزدی» به میان نیامده وقوانین، آن چه را مردم به آن «نامزدی» می گویند، درذیل خواستگاری مطرح کرده است.

درحقیقت قانونگذارمرحله پس ازخواستگاری وپاسخ مثبت زن تا قبل ازعقد را ، بخشی ازروندخواستگاری تلقی کرده است.

مسئولیت مدنی برهم زدن نامزدی

براساس قانون مدنی وفقه اسلامی ،صرف نامزدی و وعده ازدواج ،هیچ تعهد والزامی برای طرفین درپی ندارد وزن و مرد حق دارند حتی بدون دلیل ، نامزدی خود را برهم زنند.بنابراین ازنظرحقوقی «نامزدی» الزام آورنیست ومسئولیتی درپی ندارد.ماده 1035قانون مدنی به این نکته مهم حقوقی اشاره می کند ومی گوید:« وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی کند ،اگرچه تمام یا قسمتی ازمهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقررگردیده پرداخته شده باشد.بنابراین ،هریک اززن ومرد مادام که عقد نکاح جاری نشده می تواند ازوصلت امتناع کند وطرف دیگرنمی تواند به هیچ وجه او را مجبوربه ازدواج کرده ویا ازجهت صرف امتناع ازوصلت مطالبه خسارتی نماید.»

این ماده، نظام حقوقی نامزدی را مشخص وچارچوب رفتارخواستگار(مرد)و نامزد را معین می کند.

به نظرمی رسد؛ قانونگذار دوره نامزدی را دوره شناخت ومحک زدن زن و مرد و خانواده های آنان نسبت به هم تلقی کرده و مسئولیت حقوقی خاصی را متوجه زن یا مرد ندانسته است.

از منظر فقهی نیز صرف نامزدی ، مجوز ارتباط زن وشوهری به شمارنیامده و زن ومرد دراین دوره بایستی احکام شرعی ارتباط با نامحرم را رعایت کنند.

البته درفقه تصریح شده است؛ هنگامی که قصد جدی ازدواج درمیان باشد ،خواستگارمی تواند به مو و بدن زن نگاه کند .حضرت آیت ا...مکارم شیرازی در پاسخ به استفتایی دراین باره فتوا می دهند:« درخواست خواستگاران برای مشاهده دختران مورد نظر با لباس نازک شرعاً مانعی ندارد ولی این کار تنها در صورتی مجاز است که طرفین بر مسائل دیگر ازدواج توافق کرده باشند نه این که پسران برخیزند و اندام نیمه برهنه دختران متعدد را به عنوان خواستگار مشاهده کنند.»

تکلیف هدایای نامزدی

پس ازاین که معلوم شد ،نامزدی هیچ الزامی برای قبول ازدواج برای زن ومرد در پی ندارد، سوالی که مطرح می شود آن است که درصورت به هم خوردن نامزدی ومنجرنشدن آن به ازدواج ،تکلیف هزینه ها وهدایایی که مرد و یا احیانا زن متقبل شده است ،چه می شود؟ پاسخ این است که هزینه ها وهدایا اگرازنوع هزینه های مصرفی باشد ،دراین صورت مسئولیت پرداخت این گونه هزینه ها برعهده طرفی که نامزدی را به هم زده نیست.

اما اگرهدایا ازجمله چیزهای باقی ماندنی باشد، مانند زیورآلات ،پوشاک ومانندآن ،چنان چه این هدایا موجود باشد ،با درخواست هدیه دهنده باید به وی برگردانده شودواگرازبین رفته باشد، باید قیمت آن به وی داده شود مگراین که اتلاف این هدیه ها ناشی از تقصیرنباشد که دراین صورت حتی قیمت نیزلازم نیست پرداخت شود.ماده1037 دراین باره مقررمی دارد:«هریک ازنامزدها می توانند درصورت به هم خوردن وصلت منظور،هدایایی راکه به طرف دیگریا ابوین او برای وصلت منظور داده است، مطالبه کند.

اگر عین هدایا موجود نباشد، مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتا نگاه داشته می شود مگراین که آن هدایا بدون تقصیرطرف دیگرتلف شده باشد.»توضیح فقهی این ماده آن است که هدایای دوران نامزدی، هبه وبخشش به شمار می رود واحکام هبه برآن مترتب می شود .در هبه وبخشش هم چنانچه مال بخشیده شده، موجود باشد ،بخشنده می تواند مال هبه را پس بگیرد اما اگرازبین رفته باشد ، ازآن جا که ید هبه گیرنده، «ید امانی» است، مسئولیتی برعهده اش نیست. همین حکم درمورد هدایای نامزدی نیز جریان دارد.

تقاضای خسارت  

نکته مهم دیگری که درنظام حقوقی نامزدی مورد بحث وگفت وگوی صاحب نظران قرارگرفته، این است که آیا می توان ازطرفی که نامزدی را حتی بدون علت موجه به هم زده است ،تقاضای خسارت کرد یا نه؟ پاسخ این است که براساس ماده 1034 نمی توان تقاضای خسارت کرد اما برخی با استناد به قاعده لاضررمدعی شده اند که می توان چنین چیزی را تقاضا کرد .اینان به بند یک ماده 4 قانون جدید حمایت خانواده هم استنادمی کنند ومی گویند دراین ماده چنین چیزی پیش بینی شده است.

دربند یک ماده 4، موضوع « نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن» درصلاحیت دادگاه خانواده دانسته شده است. اما به نظرنگارنده ،صراحت ماده 1035 مانع مطالبه خسارت ،ازبرهم زننده نامزدی است ونمی توان حتی با استناد به قاعده لاضرر ،تقاضای خسارت، را قانونی دانست .زیرا، صراحت ماده 1035با هیچ کدام ازاطلاقات قواعد دیگرقابل تقیید نیست.

ایام عقد یک بدعت است

استاد دانشگاه و مشاور خانواده و ازدواج فاجعه ایام عقد و نقش پررنگ آن در افزایش طلاق توافقی را تشریح کرد.

به گزارش جهان، طاهره همیز در گفت‌وگو با تسنیم، در پاسخ به سؤالی در زمینه علل افزایش طلاق توافقی با بیان اینکه طلاق توافقی یکی از راه‌حل‌هایی است که اخیراً جمهوری اسلامی لحاظ کرده و مردم هم استقبال کرده‌اند، اظهار داشت: یکی از بزرگترین آفت‌هایی که طلاق توافقی را افزایش داده است، موضوع ایام عقد است.

وی با بیان "شخصاً با ایام عقد مخالف هستم چون هیچ نوع آشنایی‌ای که موجب دوام خانواده باشد در این ایام ایجاد نمی‌شود یا حداقل درصد آن بسیار پایین است" تصریح کرد: ما تعریفی از ایام عقد در اسلام نداشتیم، نه در زندگی اهل بیت علیهم السلام و نه در ایران قدیم که خانواده‌ها انسجام بسیار خوبی داشتند و کارهای بزرگی در خانواده ایرانی انجام می‌شد، لذا در آداب و رسوم ایرانی‌ها هم نبوده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از دلایل ایجاد ایام عقد، تهیه جهیزیه است که این هم از اساس باطل است چرا که در اسلام نفقه زن بر مرد واجب و اثاث البیت به‌عهده مرد است و از آن طرف اسلام طوری مرد را وارد زندگی می‌کند که پولدار است، دوبرابر به وی ارث می‌دهد، دوبرابر دیه می‌دهد و نکات دیگر که بخواهد تکافی زندگی زوجین را بکند، لذا یک مرد پولدار وارد زندگی می‌کند نه اینکه الآن با مردانی مواجه هستیم که باید با پول شغل زنان‌شان زندگی را بگردانند.

همیز تصریح کرد: ایام عقد را برای دست‌وپاکردن جهیزیه ایجاد کردیم، تا از آن طرف هم پسر خانه تهیه کند، بر اساس آنچه قرار است جهاز بدهند مثلاً چون ۱۰۰ میلیون تومان می‌خواهند جهاز بدهند باید خانه اجاره‌ای نباشد و خانه ثابت باشد که اثاث جابه‌جا نشود، این متأسفانه فرهنگ شده است که همین امر موجب بالارفتن دوران عقد حتی تا ۴ سال می‌شود چون پسر باید پول جمع کند.

وی با ابراز "اینها فاجعه‌هایی است که در زندگی جوانان وارد کردیم" گفت: دوران عقد، زندگی نیمه‌مستقلی است که نه روابط عاطفی آنها در آن تعریف شده است و نه روابط جنسی، اخلاقی و خانوادگی و متأسفانه هیچ ضابطه خاصی مگر بهانه‌جویی‌ها و دخالت‌های همه فامیل در این نوع زندگی در این دوران نیست یعنی اگر دایی، خاله و عمه درباره زندگی جوان نظری نمی‌دادند حالا تا عقد می‌کنند همه صاحب نظر می‌شوند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: آن‌قدر طلاق در ایام عقد داریم که جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده است این شناسنامه‌ها را پاک کند نه اینکه المثنی صادر کند، بلکه شناسنامه خودشان است و فقط تنها فرق آن این است که مهر رأی‌هایی که داده است در صفحه آخر دیده نمی‌شود، وگرنه همان شناسنامه است؛ چون به این نتیجه رسیده‌اند که این لکه ننگ باید از دامان این شناسنامه پاک شود، حال سؤال اینجاست: وقتی این فاجعه هست چرا باید به این موضوع تن بدهیم و چرا باید عقد را داشته باشیم؟

همیز تصریح کرد:‌ برخی می‌گویند در ایام عقد همدیگر را می‌‌شناسند که این‌گونه نیست، افراد متعددی را به‌عنوان مشاوره مشورت دادم که می‌گفتند: «دو سال در ایام عقد بودم، نمی‌دانستم سیگاری است»؛ چون دو ساعت در طول روز پیش همسرش بود، حمام می‌رفت، عطر می‌زد و کنار همسرش قرار می‌گرفت؛ همچنین در ایام عقد مشخص نمی‌شود اطرافیان دختر و پسر که هستند، لذا باید فکر کرد که آیا ایام عقد باشد یا خیر.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ایام عقد یک بدعت است و خیلی از مشکلاتی که در ایام عقد دیده می‌شود وارد اصل زندگی می‌شود، هر مشکلی در زندگی پیش بیاید، طرفین می‌گویند: «تو از اول این‌جوری بودی» و این موضوع از ذهن زن و شوهر نمی‌رود.

وی گفت: در ایران باید این ایام عقد را تعریف کنیم؛ الآن روان‌شناسان مذهبی و غیرمذهبی ۶ ماه دوران عقد را کافی می‌دانند، ولی بالاتر از ۶ ماه مشکلات زیادی برای دوطرف پیش می‌آید، مشکلات روحی و جسمی زیادی به‌خصوص درباره دختران که زودتر انس می‌گیرند، ایجاد می‌شود.

مردی که به ازدواج مجدد فکر می کند و زنی که از همسرش دلسرد شده است

همسرم از من ایراد می گیرد

جوانی 30 ساله هستم. خانمم 26 سال دارد و مدام در حال ایراد گرفتن از من است. به خاطر همین تصمیم گرفتم دوباره ازدواج کنم. به نظرتان اوضاعم بهتر می شود؟

برادر گرامی با توجه به این که به درستی توضیح نداده اید که همسرتان در چه زمینه هایی از شما ایراد می گیرد، نمی توان درباره منطقی یا غیر منطقی بودن آن ها نظر داد. با این حال از شما می خواهم به نکاتی که در ادامه مطرح می شود، توجه ویژه ای داشته باشید.

تفاوت هایتان را بشناسید

در ازدواج بین زن و شوهر از لحاظ فیزیکی، باورها و اعتقادات، رسم و رسومات خانوادگی، فرهنگی، تحصیلات و ... تفاوت هایی وجود دارد و علاوه بر این که این تفاوت ها جالب است، می توانند زمینه ساز اختلاف بین زوجین نیز باشند. بنابراین هم شما و هم همسرتان باید توجه داشته باشید که این اختلاف ها وجود دارد اما چگونه طرح کردن آن ها برای رسیدن به نقطه نظر مشترک بسیار مهم است تا احساس مورد ایراد واقع شدن در طرف مقابل ایجاد نشود. به طور مثال، خانم ها عاطفی و مردها منطقی تر عمل می کنند. دانستن همین تفاوت به داشتن رابطه بهتر با همسر کمک زیادی می کند.

عوامل زمینه ساز را حذف کنید

شاید شما واقعا رفتار یا باوری دارید که غیرمنطقی است و همسرتان را به تذکر دادن یا به قول خودتان ایراد گرفتن وادار می کند؛ به عنوان مثال مصرف مواد مخدر، اهل کار نبودن، ارتباط زیاد با دوستان، تمایل نداشتن به ارتباط با خانواده همسر، داشتن توقعات غیر منطقی از همسر یا حتی شکل بعضی رفتارهای شما مانند نحوه غذا خوردن و ... ممکن است باعث شود که همسرتان برای تغییر رفتارهای اشتباه تان تذکر دهد. با این حال و اگر این گونه هستید، این رفتارها و باورهایتان را طوری ساماندهی کنید که او مجبور به تذکر دادن به شما نشود.

همسرتان را درک کنید

آیا تا به حال با همسرتان نشسته اید و این مذاکره را که من از دید شما چگونه همسری هستم، انجام داده اید. آیا تا به حال در گفت و گو با همسرتان پیش آمده به مواردی که مد نظرتان است، اشاره کنید و به طور مثال به او گفته اید که از ایراد گرفتن هایش خسته شده اید. آیا به نقاط مثبت و منفی رفتاری خودتان آگاه هستید و می دانید چه رفتارهایی همسرتان را خوشحال یا ناراحت می کند؟ توجه داشته باشید که گفت و گو در فضایی آرام با درک تمام احساسات همسر می تواند گره رابطه شما را باز کند.

خطای بزرگی به نام ازدواج مجدد

گفته اید که آیا ازدواج مجدد می تواند باعث درست شدن اوضاع شود یا نه. در پاسخ به این سوال تان باید بگویم که قبل از گرفتن هر تصمیم عجولانه ای باید روی بهبود رابطه با همسرتان با توجه به نکاتی که مطرح شد، کار کنید. ازدواج مجدد می تواند خطای بزرگی با توجه به وضعیت فعلی شما باشد چراکه ممکن است دلیل ایراد گرفتن های همسرتان، رفتارهای اشتباه شما باشد و در ازدواج بعدی تان هم با این مشکل درگیر باشید.

از شوهرم دلسرد شده ام

خانمی 22 ساله هستم. حدود شش ماه است که عقد کرده ام. اوایل به همسرم علاقه زیادی داشتم ولی به مرور زمان از او دلسرد شده ام. او مرا خیلی دوست دارد. لطفا برای رفع مشکلم راهنمایی کنید.

بسیار بیشتر از این میزان اطلاعاتی که در اختیار ما گذاشته اید نیاز است تا دلیل کاسته شدن علاقه شما به همسرتان پس از گذشت شش ماه از پیوند مشترک تان روشن شود. بنابر این آن چه در ادامه می آید بیشتر از آن که صرفا پاسخ سوال شما باشد، پاسخی است کلی به شما و موارد مشابه مسئله ای که شما عنوان کرده اید.

هدف تان از ازدواج را مشخص کنید

گاهی نمی دانیم چرا ازدواج می کنیم. یکی از عمده ترین دلایل کاسته شدن از علاقه و توجه همسران به یکدیگر در دوران عقد یا حتی پس از گذشت سال ها از ازدواج شان این است که روز اول هدف روشنی از ازدواج کردن خود نداشته اند. این ابهام تا حدی می تواند جدی و ایجاد کننده مشکل باشد که به مرور زمان پس از عقد، تغییرات سریع و البته عمیقی را در احساسات زوجین نسبت به هم موجب می شود. به همین خاطر است که بسیار تاکید می شود اولین سوال در مراسم خواستگاری زوجین از یکدیگر این باید باشد که «چرا قصد ازدواج دارید؟» و البته انتظار می رود پاسخی که به این سوال داده می شود، یکی از اصلی ترین دلایل انتخاب یا انتخاب نکردن طرف مقابل برای ازدواج باشد. از شما می خواهم که با بررسی هدف تان از ازدواج، پاسخ قانع کننده ای برای آن بیابید چراکه افرادی که نزد خود، پاسخ قانع کننده ای برای این سوال نمی یابند به احتمال زیاد پس از مدت کوتاهی در احساسات خود دچار تردید و سرگردانی خواهند شد.

چرا علاقه تان کم شده است؟

گاهی رفتارهای همسر احساس ما را نسبت به او تغییر می دهد. شما در دوران عقد هستید و دوران عقد از جهتی می تواند یکی از آرام ترین و بی دغدغه ترین دوران در طول زندگی مشترک افراد باشد چرا که هنوز مسئولیت ها به روشنی مشخص نشده است و از طرف مقابل انتظاری نمی رود. البته از طرفی هم می تواند یکی از پر چالش ترین مراحل زندگی مشترک باشد چرا که زوجین در حال شناسایی عادت ها، حساسیت ها و طرز تفکر یکدیگر هستند و طبیعی است که افکار، احساسات و رفتار همسران نسبت به یکدیگر در دوران عقد نوساناتی داشته باشد. با این حال اگر احساس می کنید شوهرتان شما را همچنان مانند روزهای اول دوست دارد اما شما نه، دلیل آن بیشتر می تواند ناشی از عواملی از جانب شما باشد مانند: نرسیدن به بلوغ عقلی و احساسی، انتخابی که انتخاب شما نبوده، تصمیم به ازدواجی که از طرف شما جدی نبوده و دلایل بسیار دیگر.

با همسرتان گفت وگو کنید

هرچند از متن پیامک و نحوه پرسش شما این طور گمان نمی رود با این حال چنانچه از همسرتان رفتاری سر زده که از علاقه شما نسبت به او کاسته شده، لازم است با او به گفت و گو بنشینید و بسیار منطقی دلیل آن را جویا شوید.

شخصیت تان را تحلیل کنید

شخصیت خود را در بقیه لحظات زندگی تان بررسی کنید. آیا شما همیشه فردی دمدمی مزاج هستید؟ آیا همه چیز در زندگی زود دلتان را می زند و برایتان عادی می شود؟ با این حال اگر پاسخ شما به تمامی این ها مثبت است لازم است بدانید همسر، لباس تن نیست که امروز او را بخواهیم و فردا نخواهیم! همسر ما نیمی از وجود ماست. اگر از وجود همسرتان دلسرد شده اید، لازم است خودتان را تغییر دهید تا همسرتان دوباره برایتان دوست داشتنی شود.

اقداماتی که باعث شد طلاق در آمریکا 33 درصد کاهش یابد/بلافاصله پس از طلاق درگیر روابط عاطفی نشوید

مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد خانواده سلامت بنیان گفت: سال 1981 در آمریکا پیک طلاق بود، اما تا امروز میزان طلاق 33 درصد کاهش یافته است. تشکل‌های مردمی در آمریکا خواستار لغو قوانین طلاق بدون مقصر هستند و معتقدند با این اقدام افراد کمتر وارد زندگی مختوم به طلاق می‌شوند.

به گزارش خبرنگار مهرخانه، اولین نشست از نشست‌های سه‌گانه «تحکیم خانواده و سازمان‌های مردم‌نهاد» با عنوان «بحران افزایش طلاق و کاهش ازدواج، علل و تبعات آن در جامعه» به همت سازمان مردم‌نهاد خانواده سلامت بنیان در اداره کل ورزش و جوانان استان تهران برگزار شد.

در این نشست دکتر علی شیخ‌الاسلامی، مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد خانواده سلامت بنیان با اشاره به این‌که هدف از برگزاری این نشست‌ها نگاه علمی به بحران خانواده و ارایه راهکارهای علمی و عملی و جلب حمایت مسئولین است، بیان داشت: مسئولین باید بنشینند و ما سخن بگوییم و نگاه جامعه را به اطلاع آ‌ن‌ها برسانیم تا متوجه وضعیت جامعه شوند؛ زیرا آن‌ها به دلیل فاصله‌ای که از مردم دارند بحران‌ها را به خوبی نمی‌شناسند و طرح‌هایشان از پشتوانه علمی و کارشناسی برخوردار نیست و به همین دلیل در عرصه اجرا شکست می‌خورد.

طرح‌هایی در زمینه ازدواج که به ثمر نرسیدند

وی در خصوص طرح‌هایی که طی سال‌های اخیر در خصوص ازدواج ارایه شده است، گفت: یکی از این طرح‌ها، طرح ازدواج دانشجویی است که هدف آن ترویج فرهنگ ازدواج آسان بود، اما نتیجه این شد که دو جشن ازدواج برگزار شود، یکی جشنی که در دانشگاه گرفته می‌شد و دیگری جشنی که طبق روال جامعه در خانواده‌ها برگزار می‌شود که این مسئله با فلسفه این طرح منافات دارد. همچنین، قانون تسهیل ازدواج سال 84 مصوب شد، اما تاکنون اجرایی نشده است؛ زیرا شرایط اجرای آن فراهم نبوده است. وام ازدواج از دیگر طرح‌های مربوط به ازدواج است که برای دریافت این وام 3 میلیون تومانی صف‌های انتظار طولانی تشکیل می‌شود و بودجه‌ای هم برای آن وجود ندارد. البته، پرداخت آن هم دردی از دردهای ازدواج درمان نمی‌کند.

شیخ‌الاسلامی افزود: طرح دیگری که پیشنهاد شد بسته پیشنهادی 9 گانه ازدواج بود که اجرایی نشد. طرح سپرده ازدواج جوانان هم مطرح شد که دولت برای اجرای آن بودجه نداشت. طرح ساماندهی مراکز مشاوره ازدواج هم هنوز پس از چند سال اجرایی نشده است. همچنین، طرح تشویقی 14 سکه مهریه که قرار بود زوجینی که مهریه آن‌ها 14 سکه است، مورد تشویق قرار گیرند تنها در دوره کوتاهی اجرا شد. تنها طرحی که هنوز به کارش ادامه می‌دهد، طرح شبکه فعالین ازدواج (شفا) است.

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان ضمن بیان این مطلب که روند طلاق در ایران نگران‌کننده بوده و تبدیل به بحران شده است، خاطرنشان کرد: ما در مؤسسه از توان مردم برای فعالیت‌هایمان هزینه می‌کنیم. ما از دولت بودجه نمی‌خواهیم، بلکه حمایت معنوی می‌خواهیم تا موانع را از سر راه ما بردارد و از فعالیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد حمایت کند.

اگر دعواهای سیاسی را کنار نگذاریم بحران خانواده تشدید می‌شود

وی با اشاره به آسیب‌های اجتماعی موجود در کشور گفت: یکی از معضلات ما حاشیه‌نشینی در کنار شهرهای بزرگ است؛ به‌طوری‌که حدود 10 و نیم میلیون نفر حاشیه‌نشین در کشور داریم. آسیب دیگر، افزایش تنش بین مردم است؛ به‌گونه‌ای‌که 15 میلیون پرونده در این خصوص وجود دارد که رسیدگی به آن‌ها از توان قوه قضاییه خارج است. مشکل دیگر، اعتیاد است که دسترسی به موادمخدر بسیار راحت شده است. همه این عوامل در خانواده اثر می‌گذارند و حتی خانواده‌ای که سالم است از اثرات آن‌ها در امان نخواهد بود. اگر دعواهای جناحی و سیاسی را کنار نگذاریم و برای سلامت جامعه اقدام نکنیم، این بحران تشدید می‌شود.شیخ‌الاسلامی گفت: باید از مسایل خانواده سیاست‌زدایی شود؛ زیرا نگاه سیاسی و امنیتی صرف این بحران‌ها را تشدید می‌کند. ما در بحبوحه گذر از سنت به مدرنیته هستیم و برخی از مشکلات این دوره گذار ربطی به حکومت ندارد. باید سیاسی‌بازی را کنار گذاشت و با نگاه علمی برای شناخت درست بحران‌ها تلاش کنیم تا بتوانیم بحران‌ها را به خوبی پشت سر بگذاریم.

پدیده طلاق‌های مهاجرتی

وی افزود: اوایل قرن 16 اختلافاتی بین فرقه‌های مسیحیت به وجود آمد و کلیسای پروتستان قوانین طلاق را تسهیل کرد. قرن هجدهم دولت‌های محلی، اختیار ازدواج و طلاق را از کلیسا گرفتند و گفتند اقدامات قانونی باید در دولت انجام گیرد. به همین دلیل، قوانین طلاق متغیر شد و پدیده طلاق‌های مهاجرتی شکل گرفت. مثلاً در انگلستان طلاق ممنوع و در اسکاتلند مجاز بود و هر که در انگلستان می‌خواست طلاق بگیرد، به اسکاتلند می‌رفت. اواخر قرن 18ام دولت طلاق را به دادگاه‌ها واگذار کرد و مواردی مانند سوءرفتار فیزیکی و بدرفتاری هم جزو موارد مربوط به طلاق قرار گرفت. در برخی ایالت‌ها هم رفتار وحشیانه با همسر یا بیرون‌کردن او از خانه، جزو این موارد قرار گرفت.

شیخ‌الاسلامی خاطرنشان کرد: در هر ایالتی که مورد هجوم طلاق‌های مهاجرتی قرار می‌گرفت، خیانت و دوهمسری افزایش می‌یافت و آن‌ها مجبور می‌شدند قوانین طلاق را سخت‌گیرانه‌تر کنند. در دوره جنگ داخلی طلاق کاهش و بعد از جنگ افزایش شدید یافت. به همین دلیل، برای پیشگیری از طلاق، قوانینی مانند قراردادن دوره انتظار 6 ماهه برای طلاق یا منع کلیسا از ازدواج مجدد مطلقه‌ها را وضع کردند. در ابتدای قرن بیستم بالاترین میزان طلاق در آمریکا تا آن دوره ثبت شد. در این دوره جامعه‌شناسان به مسئله ورود کردند و گفتند باید از ازدواج‌های ناآگاهانه جلوگیری کرد و سخت‌گیری در طلاق کمکی به حل این بحران نمی‌کند. آن‌ها شرایط اقتصادی و اجتماعی را در طلاق مؤثر می‌دانستند، اما کلیسا اخلاق را عامل اصلی طلاق می‌دانست. جامعه‌شناسان عواملی مانند صنعتی‌شدن، شهرنشینی و پذیرش درخواست زنان برای طلاق را عامل افزایش طلاق می‌دانستند و مواردی مانند الزامی‌شدن آموزش پیش از ازدواج و ممنوعیت ازدواج برای زوج‌های بی‌کفایت را لازم می‌دانستند، اما این الزام‌ها هم کمکی به کاهش سیر طلاق نکرد.

در جنگ‌ها طلاق کاهش و پس از آن افزایش می‌یابد

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان تصریح کرد: در دهه 1920 و 1930 روانشناسان گفتند اگر مشکلات روانشناختی افراد حل شود، ازدواج‌ها بادوام خواهد شد. آن‌ها پیشنهاد دادند قانون امکان درمان برای افراد مشکل‌دار را فراهم کند و مشاوره روانشناختی اجباری شود. در این دوره سوءرفتار روانی برای طلاق به مجموعه قوانین اضافه شد. این اقدامات تنها توانست تعدیل موقتی ایجاد کند. طبق روال همه جنگ‌ها در جنگ جهانی هم طلاق کاهش و بعد از آن افزایش یافت. در این دوره با توجه به قوانین، افراد مجبور بودند برای اثبات سوءرفتار روانی تنش بیشتری داشته باشند تا به دادگاه ثابت کنند و حق طلاق را بگیرند. این دیدگاه مبتنی بر تقصیر بود و تلاش می‌کردند خود را بی‌گناه و طرف مقابل را مقصر جلوه دهند. این دیدگاه الان در جامعه ما هم وجود دارد و سعی می‌کنند تمام تقصیر را گردن طرف مقابل بیندازند.

شیخ‌الاسلامی با اشاره به این‌که در دهه 1950 دلایل بدون عذر را هم جزو قوانین طلاق و هم به‌عنوان دلایل طلاق پذیرفتند، عنوان داشت: در این دوره شرایط اقتصادی بعد از جنگ جهانی بهتر شده بود و گسترش جنبش‌های فمینیستی و دفاع از حقوق زنان این جرات را به زنان داد که طلاق بخواهند و این اتفاقی است که در جامعه ما در حال وقوع است. در آن دوره تحمل نابه‌سامانی در زندگی مشترک کم شده بود و به سرعت طلاق می‌گرفتند.

میزان طلاق در آمریکا 33 درصد کاهش یافته است

وی گفت: در سال 1969 اسقف اعظم گفت مردم برای طلاق‌گرفتن به دروغ‌گویی رو آورده‌اند. به همین دلیل، در کالیفرنیا بحث طلاق بدون مقصر را مطرح کرد که تصویب شد و در سایر ایالت‌ها نیز مورد تصویب قرار گرفت. شرطی که در این طلاق وجود داشت این بود که زوجین قبل از ارایه دادخواست طلاق، باید دوره‌ای را جدا از هم زندگی کرده باشند. سال 1981 در آمریکا پیک طلاق بود، اما تا امروز میزان طلاق 33 درصد کاهش یافته است. تشکل‌های مردمی در آمریکا خواستار لغو قوانین طلاق بدون مقصر هستند و معتقدند با این اقدام، افراد کمتر وارد زندگی مختوم به طلاق می‌شوند. برخی می‌گویند سهل‌کردن قوانین طلاق موجب افزایش آن می‌شود، اما تحقیقات نشان داده است که سهل‌کردن قوانین طلاق تأثیر معناداری در افزایش میزان آن ندارد، اما کمک می‌کند افراد آسیب کمتری ببینند.

از سال 75 سیر فزاینده طلاق آغاز شد

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان با بیان این‌که در ایران آمار طلاق هر سال بالاتر می‌رود و سیر صعودی پیدا می‌کند، اظهار داشت: در سال 93 نسبت ازدواج به طلاق 4.4 بود؛ یعنی به ازار هر 4 ازدواج 1 طلاق اتفاق افتاد. از سال 75 به بعد سیر فزاینده‌ای در طلاق داشتیم که شیب آن خطرناک است. از نظر آماری استان‌های البرز، تهران و گیلان بیشترین میزان طلاق را دارند. همچنین، عمده طلاق‌ها در 3 تا 4 سال اول زندگی مشترک اتفاق می‌افتد. این نشان می‌دهد که تحمل ما کاهش یافته است و زوجین با بروز مشکل اولین راه را طلاق می‌دانند.

کشورهایی که بیشترین میزان طلاق را در خاورمیانه دارند

شیخ‌الاسلامی ضمن بیان این مطلب که طبق آمارهای سال 88 تا 92 میزان ازدواج در ایران شدیداً رو به کاهش است، عنوان داشت: روسیه و کشورهای جداشده از شوروی، بیشترین میزان طلاق را دارند. در میان کشورهای منطقه میزان طلاق بحرین، کویت و قطر از ما بیشتر، ولی میزان طلاق سایر کشورها از ما پایین‌تر است.

عوامل اجتماعی و فرهنگی وقوع طلاق

وی در خصوص علل وقوع طلاق ابراز داشت: طلاق علل متعددی دارد که یکی از آن‌ها عوامل فرهنگی و اجتماعی است. در همین زمینه نقش خانواده تغییر پیدا کرده است. در جوامع سنتی خانواده تعریف مشخصی دارد و همه در نقش‌های مختلف وظیفه خود را می‌دانند، اما امروزه این نقش‌ها به‌هم ریخته و مؤسسه‌های مختلف بخشی از وظایف خانواده را انجام می‌دهند. همچنین، خانواده‌ها کوچک شده، فرزندان کم هستند و اهداف ازدواج تغییر کرده است. امروزه جوان‌ها به دنبال ازدواج‌های رمانتیک هستند و رؤیایی نگاه می‌کنند، اما وقتی وارد زندگی می‌شوند این عشق از بین می‌رود. ما وقتی به جای انتظار از خود از طرف مقابل انتظار داریم، به سرعت دچار یأس و ناامیدی می‌شویم.

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان مورد دیگر را فردگرایی و کاهش تعهد به ازدواج دانست و یادآور شد: جوان‌ها اکثر نیازهای خود حتی نیازهای جنسی را خارج از خانواده رفع می‌کنند، اما آگاه نیستند که ازدواج سرمایه‌گذاری برای آینده است. از سوی دیگر، تحمل افراد کاهش یافته و شیوه‌های جذاب‌تری برای زندگی مشترک آمده است. مثلاً افراد چند سال با هم دوست هستند و همه نوع رابطه‌ای با هم داشته‌اند، حالا می‌گویند چرا ما با ازدواج، تعهد و مسئولیت بپذیریم؟ همچنین، شرایط اقتصادی تغییر کرده و زنان هم‌پای مردان کار می‌کنند و به دلیل این‌که از لحاظ مالی مستقل هستند، می‌گویند لازم نیست به یک زندگی نابه‌سامان ادامه دهیم.‌

وجود تعداد زیاد زنان جذاب و مجرد در یک شهر باعث افزایش طلاق می‌شود

شیخ‌الاسلامی با اشاره به این‌که عوامل دموگرافیک از دیگر عوامل وقوع طلاق هستند، گفت: تحقیقاتی که در آمریکا انجام شده است نشان می‌دهد سن پایین، تحصیلات پایین، قومیت‌ها، نداشتن باورهای مذهبی و وجود تعداد زیاد زنان جذاب و مجرد در یک شهر باعث افزایش طلاق می‌شود. عوامل فردی و ارتباطی نیز در طلاق اثرگذار هستند. مثلا ًچگونه بحث‌کردن مهم‌تر از موضوع بحث است یا خانواده‌هایی که در آن‌ها رفتارهایی مانند حسادت و سلطه‌گری وجود دارد، احتمال بیشتری دارد که فرزندان این خانواده‌ها در بزرگسالی طلاق بگیرند. عوامل شخصیتی و بیماری‌های اعصاب و روان نیز در طلاق اثرگذار هستند. همچنین، می‌توان به عوامل زیستی در وقوع طلاق اشاره داشت.

مردم نباید برای ازدواج خود کتاب‌های باربارا دی‌آنجلیس را بخوانند

وی اظهار داشت: در مؤسسه خانواده سلامت بنیان کارگروه‌های متعددی داریم که این کارگروه‌ها روش‌هایی که در کشورهای مختلف انجام شده است را مورد بررسی قرار داده‌اند. هدف ما این است که علم را به صورت کاربردی در اختیار مردم قرار دهیم. مردم نباید برای ازدواج نیاز داشته باشند کتاب‌های باربارا دی‌آنجلیس را بخوانند یا برای حل مشکلات روانشناسی‌شان کتب روانشناسی غربی که ترجمه شده است را بخوانند. اساتید دانشگاه‌ها سطح خودشان را به قدری بالا می‌دانند که برایشان کسر شأن است برای مردم بنویسند، اما ما در مؤسسه خانواده سلامت بنیان این افتخار را داریم که برای مردم بنویسیم و برای عوام کار کنیم.

شیخ‌الاسلامی بیان داشت: در آمریکا برای کاهش طلاق و کنترل آثار آن دو دسته سیاست را در پیش گرفتند: سیاست‌های کاهش طلاق و تقویت ازدواج، و سیاست‌های کاهش اثرات و پیامدهای طلاق. در کشور ما بحث بعد از طلاق فراموش شده است و هیچ برنامه‌ای برای آن نداریم. در بحث پیشگیری از طلاق هم اقداماتی که آن‌ها 50 سال قبل انجام دادند و نتیجه‌ای نگرفتند را امروز پیاده می‌کنیم. ما بررسی کردیم تا ببینیم جوامعی مثل آمریکا که از سال 1981 تا به امروز 33 درصد آمار طلاق را کاهش داده‌اند، چه برنامه‌ای داشتند و بخشی از این برنامه‌ها را بومی‌سازی کردیم؛ یعنی با شرایط جامعه خودمان تطبیق دادیم تا در قالب طرح‌های مؤسسه سلامت بنیان اینها را پیاده کنیم.

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان تصریح کرد: دسته اول، سیاست‌های کاهش طلاق و تقویت ازدواج است. وقتی از جوان‌ می‌پرسیم چرا ازدواج نمی‌کنی؟ می‌گوید چرا زیر بار مسئولیت و تعهدی بروم که هیچ بهره‌ای برای من ندارد؟ من هر بهره‌ای از ازدواج نیاز دارم را الان می‌گیرم؛ دوست دارم، رابطه جنسی دارم و اوقات فراغتم را هم با یک نفر پر می‌کنم. یا خانم می‌گوید آقا بالاسر می‌خواهم که چه گلی به سرم بزند؟ ژست‌های روشنفکری هم می‌گیرند و فکر می‌کنند هرچه در مقابله با ازدواج که نماد سنت است صحبت کنند، نشان می‌دهد روشنفکرتر هستند.

فوایدی که برای ازدواج شناسایی شده است

وی با اشاره به این‌که سال 1998 در آمریکا تحقیق جامعی روی ارزش‌ها و فواید ازدواج انجام دادند، گفت: در این تحقیق 5 فایده برای ازدواج شناسایی شد: افراد متأهل سبک زندگی سالم‌تری دارند، افراد متأهل طول عمر بیشتری دارند، آن‌ها از روابط جنسی خود رضایت بیشتری دارند در مقایسه با افرادی که روابط جنسی آزاد دارند، افراد متأهل ثروت و سرمایه اقتصادی بیشتری دارند، کودکانی که در خانواده‌های با هر دو والد رشد می‌کنند رشد بهتر و از لحاظ شخصیتی سلامت بیشتری دارند در مقایسه با بچه‌هایی که در خانواده‌های تک‌والد زندگی می‌کنند.

تبلیغاتی که در آمریکا روی فواید ازدواج انجام گرفت

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان افزود: در نتیجه این تحقیقات روی فواید ازدواج تبلیغ گسترده‌ای انجام دادند و برای مردم تفهیم کردند که ازدواج فواید زودگذر ندارد، بلکه یک سرمایه‌گذاری است که در آینده منافع آن را به دست می‌آورند، هرچند امروز هم منافعی دارند. سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند روی فواید ازدواج کار تبلیغاتی گسترده انجام دهند و صداوسیما و رسانه‌ها هم می‌توانند به سازمان‌های مردم‌نهاد در این زمینه کمک کنند. باورهای غلطی در جامعه ما ایجاد شده که شبه‌روشنفکری است و افراد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ درحالی‌که برخلاف علم است. ما باید این باورها را از جامعه بزداییم و اجازه دهیم باورهای درست گسترش یابد.

شیخ‌الاسلامی دومین کاری که در آمریکا انجام دادند را آماده‌سازی افراد برای ازدواج دانست و یادآور شد: این آماده‌سازی در قالب دوره‌های آموزشی پیش از ازدواج، تشویق افراد به داشتن انتظارات معقول از ازدواج، آموزش چگونگی انتخاب همسر و آموزش مهارت‌های زناشویی به صورت تشویقی و با امتیاز صورت می‌گیرد. مثلاً می‌گویند فلان کلیسای معروف که بسیاری آرزو دارند عقدشان در آن کلیسا انجام شود، فقط زوجینی می‌توانند در آن‌جا عقد کنند که گواهی شرکت در دوره‌های آموزش پیش از ازدواج را داشته باشند. این‌که کلاس‌های اجباری برگزار کنیم، فایده‌ای ندارد؛ چون افراد در این صورت فقط به دنبال این هستند که حاضری بزنند و بعد از کلاس فرار کنند. آن‌ها برای ارایه‌کنندگان خدمات مشاوره هم محدودیت ایجاد نمی‌کنند و هر کسی می‌تواند این خدمات را عرضه کند و مردم حق انتخاب دارند، اما در کشور ما انحصار و رانت وجود دارد. سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند روی این مسئله کار کنند. ما هم این آموزش‌ها را قبل و بعد از ازدواج داریم و برای بحث همسرگزینی یک چارت علمی تدوین کردیم که افراد ثبت‌نام می‌کنند و کارشناسان ما برایشان موردی را انتخاب می‌کنند که برای ازدواج با او دیدار داشته باشد.

خانواده نسبت به کار اولویت دارد

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان خاطرنشان کرد: نکته دیگری که آن‌ها روی آن کار کرده‌اند، دادن امتیازهای کاری به افراد شاغل است. برای حمایت از خانواده و رسیدگی به خانواده به مردان و زنانی که شاغل هستند امتیاز می‌دهند و اجازه می‌دهند زمانی که همسرش بیمار یا باردار است، در کنار او حضور داشته باشد، ساعت کمتری سرکار بیاید یا دورکاری داشته باشد و کارهایش را در منزل انجام دهد. زمانی هم که فرزنددار می‌شوند، برای مراقبت از کودک امتیازاتی به آن‌ها می‌دهند. این مسایل کمک می‌کند که نهاد خانواده تقویت شود و زن و شوهر حضور یکدیگر را حس کنند.، اما در جامعه ما می‌گویند کار در اولویت است؛ درحالی‌که همه چیز باید بر خانواده متکی باشد و خانواده اولویت دارد.

طرح ازدواج متعهدانه

وی با اشاره به این‌که طرح دیگر آمریکا طرح «ازدواج متعهدانه» است، بیان داشت: زوجین بدون اجبار و براساس اختیار شخصی خود می‌توانند در این طرح شرکت کنند و تعهد می‌دهند به شرکت در جلسات مشاوره قبل از ازدواج هنگام بروز مشکل در زندگی زناشویی و محدودیت در طلاق، مگر در مواردی که مشخص شده است. غیر از این موارد پایبندی به زندگی را حفظ می‌کنند. ما می‌توانیم روی این موضوع کار کنیم و افراد را داوطلبانه تشویق کنیم و به جای این‌که شروط ضمن عقدی را بگذاریم که‌ بدتر تنش و درگیری را تشدید کنیم، شروطی را بگذاریم که به دوام و انسجام خانواده کمک کند.

زوجین باید از تبعات طلاق آگاه باشند

شیخ‌الاسلامی طرح دیگر را اطلاع‌رسانی در مورد تبعات طلاق روی زوجین و بچه‌ها دانست و عنوان داشت: بسیاری از مواقع افراد نمی‌دانند طلاق چه مشکلاتی ایجاد می‌کند و فقط به فکر رهاشدن از این زندانی هستند که در آن گیر افتاده‌اند و شرایط بعد از را در نظر نمی‌گیرند و تصمیمی هیجانی برای طلاق می‌گیرند و بعد از طلاق تبعات آن به سراغشان می‌آید و در بسیاری موارد این افراد از جدایی پشیمان می‌شوند. می‌توانیم کمک کنیم افراد قبل از فکر کردن به طلاق، به این فکر کنند که می‌توانند زندگی را درست کنند. طلاق یک راهکار معقول برای یک شرایط نامعقول است و می‌تواند یک امر مثبت و سازنده باشد، اما می‌توانیم با آموزش به افراد کمک کنیم که پیامدها را درست درک کنند، سپس تصمیم بگیرند.

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان در ادامه گفت: طرح دیگری که اجرا می‌کنند، طرح یاور یا مددکار است. مددکاری اجتماعی در جامعه ما تعریف نشده و وظایف و جایگاه مشخصی ندارد. آن‌ها مددکارهای اجتماعی دوره‌دیده را به‌عنوان یاور در کنار خانواده‌ای که در حال تشکیل است، قرار می‌دهند که فرد در تمام مراحل به جای این‌که سراغ افرادی برود که صلاحیت ندارند، از یک کارشناس دوره‌دیده تقاضای کمک کند. مراجعان ما با گارد سراغ مشاور می‌آیند و مشاوره را چیز بدی می‌دانند و احساس می‌کنند مشکل آن‌ها بزرگ است که سراغ مشاور آمده‌اند، اما این دیدگاه غلط است و هر کسی ممکن است مشکل داشته باشد و باید از متخصص برای رفع مشکل خود کمک بگیرد.

وی افزود: یکی از کارهای ما ارتباط با روحانیت معزز است تا دیدگاه آن‌ها را نسبت به روانشناسی برگردانیم. گاهی بدون این‌که بشناسند و اطلاع داشته باشند، فقط محکوم می‌کنند، اما باید بدانند که روانشناسی چه خدماتی می‌تواند داشته باشد. روانشناسی مخالف دین نیست، بلکه کمک می‌کند یک فرد معنا و باور در زندگیش داشته باشد.

شیخ‌الاسلامی تصریح کرد: راهکار دیگر آن‌ها طرح خانواده‌شدن است. می‌گویند وقتی یک زوج در حال بچه‌دارشدن هستند، نیاز به مراقبت دارند. از قبل از بارداری تا بعد از به دنیا آمدن فرزند، مشاوره‌های لازم را به زوجین می‌دهند. همه این خدمات هم داوطلبانه و براساس نیاز افراد است. ما می‌توانیم در سازمان‌های مردم‌نهاد این خدمات را ارایه دهیم، اما نیاز به حمایت‌های معنوی دولت داریم. این‌که اجازه دهند بدون مانع کار کنیم و سنگ‌اندازی نکنند.

اگر معیشت زنان مطلقه تأمین باشد، درگیر روابط ناسالم نمی‌شوند

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان در خصوص سیاست‌های کاهش اثرات و پیامدهای طلاق اظهار داشت: خانواده‌ای در حال فروپاشی است، وضعیت اقتصادی این خانواده دچار مشکل می‌شود و درآمد کاهش می‌یابد. این خانواده باید در زمینه کارآفرینی و اشتغال و تأمین معیشت حمایت شود. اگر افراد خیالشان راحت شود که بعد از طلاق می‌توانند زندگی مناسبی داشته باشند، درگیر روابط ناسالم نمی‌شوند. رشد شخصی و این‌که افراد بتوانند مشکلات زندگی گذشته خود را شناسایی و به ارتقا و پیشرفت خود کمک کنند نیز اهمیت دارد. حتی سازمان‌های بیمه‌گر می‌توانند طرح‌هایی برای این خانواده‌ها داشته باشند و کمک کنند تا بعد از جدایی مشکلاتشان کمتر شود.‌

جدایی باید توأم با احترام باشد

وی با بیان این‌که طرح دیگر آن‌ها فراهم‌‌ساختن زمینه طلاق توأم با احترام است، بیان داشت: در کشور ما افرادی که می‌خواهند طلاق بگیرند با کینه و دشمنی از هم جدا می‌شوند و خانواده‌ها با هم قطع رابطه می‌کنند و تنش اساسی در هر دو خانواده ایجاد می‌شود. در آمریکا در این خصوص آموزش‌هایی ارایه می‌کنند و می‌گویند شما می‌توانید از هم جدا شوید، اما لزومی ندارد با هم بجنگید و می‌توانید مسالمت‌آمیز و متمدنانه از هم جدا شوید. قرار نیست رابطه‌ها پس از جدایی قطع شود؛ چون در این میان فرزندانی وجود دارند که به پدر و مادر نیاز دارند، اما به جای این‌که برای حفظ پیوندها تلاش کنیم، تنش‌هایی به‌وجود می‌آوریم که خانواده‌ها کلاً با هم قطع رابطه کنند.

شیخ‌الاسلامی طرح دیگر آمریکا را فراهم‌ساختن زمینه حضانت توافقی عنوان کرد و گفت: در بحث حضانت در کنار قضات افرادی را قرار می‌دهند که شرایط را بررسی می‌کنند و دوره‌هایی را مشخص می‌کنند که بچه از مادر و در دوره‌هایی از پدر استفاده کند. در واقع، در حضانت از هر دو والد استفاده می‌کنند تا بچه احساس کند همچنان پدر و مادر را دارد.

وی در ادامه بیان داشت: مورد دیگر هماهنگی بین والدین است. وقتی زوجین طلاق می‌گیرند هنوز ممکن است امور مشترکی مثل مسایل اقتصادی و کاری و مسایل مربوط به فرزندان بین آن‌ها وجود داشته باشد. به همین دلیل، افرادی به‌عنوان رابط این هماهنگی را تسهیل می‌کنند تا این والدین جداشده از هم بتوانند کارها را بهتر پیش ببرند.

ضرورت حمایت از خانواده‌های تک‌والد

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان گفت: طرح دیگر طرح حمایت از سرپرست خانواده تک‌والد است که ما این طرح‌ را تا حدودی در کشور خودمان داریم و زنان سرپرست خانوار را تحت حمایت قرار دادیم، اما می‌توانیم پدری که حضانت بچه‌ها را برعهده گرفته را هم تحت پوشش قرار دهیم.‌ اگر این حمایت‌ها صورت نگیرد و فرد از زندگی احساس استیصال کند، افسردگی، خودکشی، تن‌فروشی و معضلات دیگر را به همراه دارد.‌ آن‌ها از افراد مطلقه حمایت می‌کنند تا به این استیصال نرسند.

شیخ‌الاسلامی عنوان داشت: آموزش‌های لازم برای خود افراد مطلقه از دیگر اقدامات است. یکی از معضلات ما این است که افراد به محض این‌که طلاق می‌گیرند به دنبال ازدواج مجدد می‌روند و دوباره به مشکل برمی‌خورند. آن‌ها باید آموزش ببینند و سهم خود را در اشکالات زندگی گذشته بررسی کنند و بپذیرند و کمک کنند تا مهارت‌هایی که در زندگی قبلی کم داشتند را بیاموزند سپس سراغ زندگی مجدد بروند.

اقدامات مراکز بهبودی طلاق

وی با اشاره به این‌که در آمریکا مراکزی با نام مراکز بهبودی طلاق وجود دارد، بیان داشت: برخی از افراد پس از طلاق دچار مشکلات روانشناختی شدیدی می‌شوند، افسردگی شدیدی پیدا می‌کنند یا در اداره معیشت خود دچار مشکل می‌شوند. این‌ها را برای یک دوره سه تا شش ماه در این مراکز پوشش می‌دهند و امکاناتی مانند یک سوییت مختصر در اختیارشان قرار می‌گیرد و خدمات مددکاری و روانشناسی و سلامت و بیمه به آن‌ها ارایه می‌شود و کمک می‌شود که بحران طلاق را پشت سر بگذارند و به‌عنوان یک فرد سالم وارد جامعه شوند.

مدیرعامل سمن خانواده سلامت بنیان خاطرنشان کرد: طرح درگیری هر دو والد در تربیت فرزندان، از دیگر طرح‌هایی است که انجام می‌شود. تلاش آن‌ها این است که برای تربیت فرزند از هر دو والد استفاده کنند و اگر پدر یا مادر حضانت را به دیگری واگذار کرد، دیگر سراغ زندگی خودش نرود و کاری به بچه نداشته باشد.

بلافاصله پس از طلاق درگیر روابط عاطفی و جنسی نشوید

شیخ‌الاسلامی افزود: آخرین طرح، طرح حمایت از افراد مطلقه برای ازدواج مجدد است. ازدواجی آگاهانه است که افراد بلافاصله پس از طلاق درگیر روابط عاطفی و جنسی نشوند.

وی در خاتمه گفت: سازمان‌های مردم‌نهاد پتانسیل بالایی برای حل مشکلات دارند و توان علمی و مشورتی که در سازمان‌های مردم‌نهاد وجود دارد، در هیچ‌کجا نیست. دولت باید موانع پیش روی سازمان‌های مردم‌نهاد را بردارد. ما همچنان درگیر مشکلات مالیاتی هستیم مسئولین کمک کنند درگیری با اداره مالیات و بیمه تسهیل شود. همچنین، در مجوزدادن به سازمان‌های مردم‌نهاد موانع برطرف شود و اجازه بدهند این سازمان‌ها شکل بگیرند و گسترش یابند.